۱۴ مطلب در آذر ۱۳۹۵ ثبت شده است
گسترش کیفی و کمّی فرهنگ
اهمیت فرهنگ برای زمان و دوره ما، اهمیت خیلی بالایی است و باید کار فرهنگی مورد توجه جدی قرار بگیرد. البته کار فرهنگی هم، کار پیچیدهای است و متولیان امور فرهنگی کشور در بخشهای مختلف باید تلاش کنند که در دو بخش پیشرفت کنند؛ یک بخش، بخش گسترش کمّی فرهنگ در داخل آحاد و نفوس مردم است. فرض بفرمایید گسترش کتابخوانی در کشور، گسترش کتاب و کتابخانه، افزایش مدارس و مراکز تحقیقی و پژوهشگاهها، بردن علم و سواد از مراکز شلوغ جامعه به اقصی نقاط کشور، به روستاها و به خانههای منزوی. این کار کمّی و بسیار لازم است که به عهده آموزش و پرورش، آموزش عالی و سازمان تبلیغات و به خصوص به عهده صدا و سیما است. این بسیار کار لازمی است -یعنی همه آحاد مردم را در کشور، از نسیم فرهنگی برخوردار کردن و از امکان بهره فرهنگی متمکن کردن- باید همه بتوانند استفاده فرهنگی بکنند...
بخش دوم که اهمیت آن کمتر از این بخش نیست، بلکه حتی از نگاه به بلندمدت، بیشتر هم هست، گسترش و توسعه کیفی فرهنگ است؛ یعنی تولید فرهنگ، منفجر کردن سرچشمه فرهنگ در دلها و روحها و استعدادها. این خیلی مهم است. ما لازم است که مردم را کتابخوان کنیم اما از این واجبتر، آن است که استعداد نویسندگی را در بین مردم بیابیم و تولید کتاب کنیم. وادار کنیم که استعداد به کار بیفتد، قلمها روی کاغذ بیاید، فکرها کار کنند و برای مردم بسازند و تولید کنند. این مهم است.
دغدغههای فرهنگی، صفحه 46 و 47
نویسنده: آیت الله خامنهای
تاریخ سخنرانی: 1375/6/28
بدون اصلاح فرهنگ، تمام برنامهها ابتر است
باید مسئله فرهنگ را با کلیتش، مسأله اول این کشور به حساب آورد. ما اگر توانستیم فرهنگ این کشور را با پایههای مستحکم و قویم و نهادهای صحیحی که کارآیی لازم را داشته باشند، پشتیبانی و تقویت کنیم، کار این کشور روی غلتک خواهد افتاد و پیشروی این کشور در همه زمینههای مورد نظر تضمین خواهد شد، چنانچه ما فرهنگ را اصلاح و دنبال نکردیم، به احتمال زیاد، برنامهریزیهایمان ابتر خواهد بود؛ یعنی تا مدتی تلاش میکنیم، زحمت میکشیم، اما نمیتوانیم به نتایج قطعی آن امیدوار باشیم.
دغدغههای فرهنگی، صفحه 23
نویسنده: آیت الله خامنهای
تاریخ سخنرانی: 1375/9/20
همه خودشان را فرهنگی میدانند اما...
واقعا امروز مسائل فرهنگی کشور زمین افتاده است. همه خودشان را فرهنگی میدانند، همه نسبت به مسائل فرهنگی اظهار شوق و علاقه میکنند و آن را در بیانات و اظهاراتشان مهم نشان میدهند، اما حقیقتا کار فرهنگی در کشور، متناسب با پیشرفت و ریشه دواندن انقلاب در جامعه نیست. ما امروز خیلی کارهای فرهنگی باید میکردیم که نکردیم، خیلی برنامهها باید میریختیم که نریختیم و حقیقتا دستمان از خیلی کارها چه در داخل و چه در خارج از کشور خالی است. لذاست که مسائل فرهنگی حقیقتا در خور این است که به آن، با سعه صدر و اهتمام و دلسوزی عمیق و همراه با خبرگی و کارشناسی رسیدگی بشود.
همه کارها را خبرهها انجام میدهند؛ چرا کار فرهنگی را خبرهها نباید انجام بدهند و هر کسی وارد میدان کار فرهنگی بشود و چیزی بگوید و نظری بدهد و اقدامی بکند؟ متأسفانه خیلی از کسانی که میتوانند کار فرهنگی بکنند، به کارهای اجرایی و یا سیاسی مشغولند، یا حتی اگر با نام کار فرهنگی هم حضور دارند، باطن کار، کار سیاسی است. یکوقت در یکی دو سال قبل، یکی از این مجموعههایی که در کشور با نیات خوبی تشکیل شد، برای کاری پیش من آمدند. در آن وقت به آنها گفتم که به شما توصیه میکنم به کار سیاسی نپردازید. کار سیاسی، الان این همه متصدی و مباشر –وارد و ناوارد- دارد و الحمدالله چون کار آسانی است، همه هم وارد میشوند و بعد از یکی دو روز و چند صباحی، سیاسی میشوند! به آنها گفتم که این خیلی طرفدار و مشتری و مرتکب و مغترف دارد، شما بروید در آن حیطهای که دارید، به کار فرهنگی بپردازید.
دغدغههای فرهنگی، صفحه 21
نویسنده: آیت الله خامنهای
تاریخ سخنرانی: 1368/10/12
روز پژوهش
25 آذر هر سال روز پژوهش است. روزی که در هفته منتهی به آن معمولا توجه بیشتری به پژوهش در دانشگاهها و پژوهشگاهها میشود. شعارها راجع به پژوهش بسیار است که معروفترین آنها شاید اضافه شدن سهم پژوهش از بودجه کشور یا درصد آن از تولید ناخالص داخلی است. اما به نظر میرسد هنوز همه با هم ضرورت پژوهش را درک نکردهایم. حس خوبی نسبت به پژوهش داریم، با زدن حرفها و شعارهایی مانند توجه بیشتر به پژوهش و افزایش بودجه و ... به قول معروف «کلاس» میگذاریم اما در عمل ضرورت آن را حس نمیکنیم. هنوز که هنوز است با گذشت 38 سال از سرنگونی نظام استبدادی و دیکتاتوری که یک نفر تصمیم میگرفت و همه چیز مطابق تصمیم ملوکانه باید اجرا میشد، نتوانستهایم این باور را در خودمان ایجاد کنیم که ما هم سهمی داریم برای پیشرفت کشور و هنوز که هنوز است منتظریم کسی فکر کند، کسی دستور دهد و ...
امروز کشور بیش از هر زمان دیگری در گذشته به پژوهش نیازمند است. امروز باید کشورمان را خودمان بسازیم و آماده تمدن نوین اسلامی شویم. امروز باید با ساختن کشوری که از همه لحاظ پیشرفته باشد، سر چهارراه جهان بایستیم و در کنار اینکه کشورها را از شیطان اکبر نهی میکنیم، همه کشورها را امر به معروفی کنیم که خودمان به انجام آن موفق شدهایم؛ و همه اینها نیازمند پژوهش است. پژوهش اینکه مطلوب چیست، ضعفها و مشکلات چیست و کجاست، آینده چگونه خواهد بود و ما باید چه بکنیم؟
همه دست اندرکاران پژوهش میدانند که یکی از مشکلات کشور، نبود آمار موثق و مشکلات دسترسی به این آمار است. سادهترین آمارها به سختی قابل احصا است، مانند سرانه مطالعه کشور که پر است از آمارهای متفاوت. بماند که مثلا در حوزه فرهنگ اگر بخواهیم برنامه مناسبی داشته باشیم، چقدر به این آمار نیازمندیم؛ یک مثال دم دستی میشود اینکه موسسات تحقیقاتی در کشورهای پیشرفته از نظر اقتصادی، میتوانند به سازمانها و بنگاههای اقتصادی آمار بدهند که کدام قشر از مردم با کدام سطح تحصیلات و در کدام شهر و با چه میزان درآمدی، کدام رسانه را مصرف میکنند تا تبلیغات در جای درست انجام شود اما دریغ که در ایران هنوز نتوانستهایم حتی تیراژ را شفاف کنیم. البته برای همین تحول هم نیازمندیم پژوهشیم که به موقع، با سرعت و دقت مناسب و با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی اجتماعی صورت پذیرد.
این روز بر همه علاقهمندان پژوهش مبارک.