پژوهشگروبلاگ شخصی قاسم صفایی نژاد

در این گزارش راهبردی سعی شده است پس از معرفی اجمالی نشر کتاب، به وضعیت فعلی نشر کتاب الکترونیک در جهان و ایران پرداخته شود. نشر کتاب الکترونیک یک صنعت فرهنگی است که در دو دهه اخیر و به ویژه در ده سال گذشته به شدت در جهان رو به رشد بوده است و با اضافه شدن دستگاه کتابخوان کیندل در سال ۲۰۰۷ روند صعودی آن شیب قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده است. در سال ۲۰۱۲ تعداد کتاب‌های کاغذی فروخته شده در امریکا با تعداد کتاب‌های الکترونیک فروخته شده در این کشور برابر شد و پیش بینی می‌شود در سال ۲۰۱۸ درآمد ناشی از فروش کتاب الکترونیک نیز با درآمد ناشی از کتاب کاغذی برابر شود. این صنعت اما در ایران مسیر متفاوتی را طی می‌کند. به دلیل عدم وجود زنجیره کامل کتاب الکترونیک یعنی «محتوا»، «پلتفرم» و «دیوایس» رشد آن به کندی به وقوع می‌پیوندند و البته دلیل مهم‌تر بیمار بودن کلی صعنت نشر کتاب در ایران است که نباید به دست فراموشی سپرده شود. در قلب و بطن این گزارش راهبردی سعی شده است که تأثیر و تأثر فرهنگ و کتاب الکترونیک نیز پرداخته شود حتی اگر به صورت مستقیم به آن پرداخته نشود.

در پایان این گزارش راهبردی راهبردهایی جهت استفاده از فرصت کتاب الکترونیک در ایران عزیزمان پیشنهاد می‌شود. به دلیل نو بودن موضوع، دست یاری به سوی تک تک فعالین و پژوهشگران این حوزه دراز می‌کنیم و این گزارش را خالی از نقص و اشتباه نمی‌دانیم. 

متن کامل این گزارش راهبردی را می‌توانید از مرکز پژوهشی آرا تهیه فرمایید. 

* این گزارش راهبردی بخش نخست سلسله گزارش راهبردی «آینده رسانه‌های نوین و اثرات فرهنگی آن» است.

نهاد مسجد به عنوان سنگر اسلامی که از ابتدای تاریخ اسلام در تمامی زمینه‌ها نقش موثر و پررنگی داشته اشت، شناخته می‌شود.

مسجد در وقوع انقلاب اسلامی، پایگاه اصلی ساماندهی مردمی تظاهرات علیه نظام شاهنشاهی بود. پس از آن نیز در دوره جنگ تحمیلی، مساجد نقش پررنگ و برجسته‌ای ایفا کردند. پس از پایان سال‌های دفاع مقدس، رفته رفته نقش مسجد در جامعه و به ویژه میان مردم عادی جامعه کمرنگ شد. اهمیت نهاد مسجد  در جامعه اسلامی و همچنین روند کاهشی مستمر نقش مسجد به ویژه در فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی در جامعه، دغدغه‌مندان تعالی جامعه اسلامی را نگران کرده است.

در این گزارش راهبردی سعی شده است نوسازی مسجد از منظر فرهنگی در دستور کار قرار گیرد. جهت حفظ ماهیت گزارش راهبردی و تبدیل نشدن آن به کتاب یا مقاله پژوهشی نیازمند آن هستیم که از تکرار مکرراتی که مخاطبان فرهیخته این گزارش راهبردی از آن آگاهند، صرفنظر کنیم و با مروری کوتاه از کارکرد فرهنگی مسجد در منابع اسلامی و نقش فرهنگی آن در انقلاب اسلامی، به وضعیت فعلی حقوقی و تشکیلاتی مسجد پرداخته شده است و بعد از آن فرصت‌ها و چالش‌های مساجد بررسی می‌شود و در پایان راهبردهای پیشنهادی جهت نوسازی فرهنگی مسجد ارائه شده است.

متن کامل این گزارش راهبردی را می‌توانید از مرکز پژوهشی آرا تهیه فرمایید. 

* این گزارش راهبردی بخش دوم سلسله گزارش راهبردی «نوسازی سازمان‌های فرهنگی ایران» است.

برای نوسازی هر پدیده‌ای، ابتدا نیازمند شناخت آن پدیده (ماهیت آن و محیط پیرامونی پدیده) و کارکردن آن هستیم. سازمان صدا و سیما یکی از بزرگترین سازمان‌های فرهنگی ایران است که به فرموده امام خمینی (ره) باید تبدیل به یک دانشگاه عمومی شود؛ به نظر می‌رسد که علیرغم زحمات کشیده شده طی دهه‌های گذشته، این سازمان بزرگ و مهم، کماکان با جایگاه مطلوب خود جهت نقش‌آفرینی در فرهنگ انقلاب اسلامی فاصله دارد.

جهت حفظ ماهیت گزارش راهبردی و تبدیل نشدن آن به کتاب یا مقاله پژوهشی نیازمند آن هستیم که از تکرار مکرراتی که مخاطبان فرهیخته این گزارش راهبردی از آن آگاهند، صرفنظر کنیم و با مروری کوتاه از تاریخچه صدا و سیما به چالش‌های این سازمان بپردازیم. از میان چالش‌های موجود، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها – که محل مناقشه بسیاری نیز هست- یعنی لزوم یا عدم لزوم انحصارزدایی، انتخاب شده است. در این گزارش راهبردی سعی شده است پس از بررسی پیشینه پژوهش و بیان نظرات موافق و مخالف، نتیجه‌ای عالمانه و عاقلانه و در جهت تعالی آرمان‌های انقلاب اخذ شود. با توجه به شرایط موجود توصیه شده است که انحصارزدایی از صدا و سیما با رعایت گام‌هایی در ساحت‌های مختلف قانونی، زیرساختی، فرهنگی و ... انجام پذیرد.

متن کامل این گزارش راهبردی را می‌توانید از مرکز پژوهشی آرا تهیه فرمایید. 

* این گزارش راهبردی بخش نخست سلسله گزارش راهبردی «نوسازی سازمان‌های فرهنگی ایران» است.

برنامه ششم توسعه از ابتدای سال 1393 در معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری آغاز به کار کرد و سندی تحت عنوان «نظام تهیه، تدوین و تصویب برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران» در مرداد 1393 منتشر شد. پس از ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه در 9 تیر 1394 از سوی رهبر معظم انقلاب، سند فوق‌الذکر در مرداد 1394 دارای تغییراتی شد که مهم‌ترین آنها، تحدید برنامه به «احکام برنامه ششم» است که در آن تصویب تصویر کلان برنامه و جداول کمّی به هیئت وزیران سپرده می‌شود که مورد اعتراض بسیاری از نخبگان و همچنین نمایندگان مجلس نهم قرار گرفت. کلیات برنامه ششم توسعه در مجلس رد شد و برنامه پنجم توسعه برای یک سال دیگر تمدید شد تا دولت فرصت اصلاح لایحه برنامه ششم توسعه را داشته باشد. اصلاحیه برنامه ششم توسعه اوایل مرداد ماه 1395 با تغییرات اندکی به مجلس تقدیم شد.

در خصوص بخش فرهنگی برنامه ششم توسعه نیز رابطه این برنامه (در امور فرهنگی) با سیاست‌های کلی ابلاغی رهبر معظم انقلاب مشخص نیست. در حالی که رهبر معظم انقلاب در سیاست‌های کلی تأکید بر «سبک زندگی اسلامی – ایرانی»، «اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور»، «تبیین ارزش‌های انقلاب اسلامی» و «حضور مؤثر نهادهای فرهنگی در فضای مجازی» دارند، توجه دولت در برنامه ششم توسعه در بُعد فرهنگی به سه مقوله «امنیت»، «آزادی» و «خصوصی‌سازی» است.

در این گزارش راهبردی، پس از بیان تاریخچه برنامه‌های توسعه در کشور، به چگونگی تدوین برنامه ششم توسعه پرداخته شده است. لایحه برنامه ششم توسعه با اسناد بالادستی تطبیق داده شده و این لایحه با لایحه برنامه چهارم و پنجم توسعه مقایسه شده است. در پایان نیز نقدها و پیشنهادهایی جهت تکمیل و اصلاح عرضه شده است.

این گزارش راهبردی را می‌توانید از سایت مرکز پژوهشی آرا دریافت نمایید.