برگردیم به ۴ سال پیش. همه فکر می‌کردیم که چند گل از آرژانتین و مسی می‌خوریم. دعا می‌کردیم کمتر گل بخوریم تا آبرویمان نرود. بازی انجام شد و ۹۰ دقیقه مردانه جنگیدیم. داور پنالتی صحیح ما را نگرفت. ویدئو چک نبود و نشد اعتراض کنیم. در وقت‌های تلف شده «مسی» گل زد و باختیم. همه ته دلمان به تیم‌مان افتخار کردیم و با اینکه باخته بودیم اما خوشحال بودیم که خوب باختیم.

چهار سال بدین شکل سپری شد: همه بی‌برنامگی‌های ما ادامه داشت. کی‌روش نتوانست برنامه‌های خود را به طور کامل پیاده کند. با فدراسیون فوتبال خودمان جنگید، با مربیان داخلی خودمان جنگید، با نایک جنگید، با مربیان حریف جنگید... و این جنگندگی در برابر ناملایمات را قدم به قدم به بازیکنان در عمل و نه در حرف آموزش داد. وقتی فدراسیون هوای تیم‌های باشگاهی‌مان در آسیا را داشت و بازیکنان ملی را به کی‌روش نداد، گفت یادتان باشد باشگاهتان اولویت داشت نه تیم ملی‌تان؛ وقتی فوتبال‌تان از دنیا عقب‌تر است باید آمادگی‌ بیشتر باشد. اما وقتی سایر تیم‌ها به دلیل باقیماندن تحریم‌های پس از برجام هنوز هم با ایران بازی نمی‌کردند، نگفت چرا کشورتان تحریم است، علیه ظلم دشمن سخن گفت و در مقابل ما صبوری پیشه کرد.

حالا بعد از ۴ سال، ما مقابل اسپانیا شانه به شانه بازی کردیم. این بار ویدئو چک بود و گل‌مان مردود شد! موقعیت‌های ما بعضا خطرناک‌تر از اسپانیا بود و اصلا در طول بازی حس نکردیم با قهرمان جهان و اروپای همین چند سال قبل در حال بازی هستیم که بیشتر از نیمی از بازیکنانش در رئال و بارسلونا بازی می‌کنند. نکته اصلی اینجا بود: وقتی داور سوت بازی را می‌زد ما ناراحت بودیم که باختیم. مثل ۴ سال پیش خوشحال نبودیم که ۱-۰ به آرژانتین باختیم. نمی‌دانم چند نفر دقت کردند اما بازیکنان تیم ملی ایران پس از بازی به شدت ناراحت و غصه دار بودند که بازی را باخته‌اند در حالی که این صحنه‌ها را ۴ سال پیش بعد از بازی با آرژانتین نمی‌دیدیم. این یعنی پیشرفت. یعنی دیگر توقع نداریم مقابل تیم‌های بزرگ جهانی کمتر بخوریم تا آبرویمان برود. یعنی از خودمان توقع داریم که ببریم یا لااقل نبازیم حتی اگر دنیا تحریم کند و بازی دوستانه نکنند و نایک لباس ندهد و ... با همه این توقعاتی که از خودمان داریم اما خودخواه نیستیم. آقای گل هلند هم باشیم می‌توانیم چند دقیقه آخر بازی داخل زمین برویم اما نه به ساک ورزشی کسی لگد میزنیم و نه علیه کسی مصاحبه می‌کنیم.

پیشرفت خوب است. برای پیشرفت باید برنامه ریزی کنیم و بجنگیم و خودخواه نباشیم.

زمان‌هایی در زندگی است که یک لحظه سرنوشت‌ساز می‌تواند آینده یک فرد تا پایان عمرش را تغییر دهد. مثلا کسی تصمیم مناسبی در مورد ازدواجش می‌گیرد و از همراهی یک همسر سازگار و همدل بهره می‌برد یا برعکس آن کسی که یک تصادف می‌کند و خدای نکرده سال‌ها با یک نقص عضو سپری می‌کند.

این قانون زندگی در این دنیاست که اگر مراقب نباشی یا دیگران مراقب نباشند، ممکن است در «یک لحظه» تصادفی رخ دهد و «یک عمر» مصیبت کشیده شود. 

یکی دیگر از قوانین هم همین شب‌های قدر است. در شب قدر می‌توانی راه هزار ماهه را بپیمایی. هزار ماه یعنی حدود ۸۰ سال. چرا؟ آیا عدل خدا زیر سوال می‌رود؟ آیا کسی که مثلا ۳۰ سال گناه کرده، با عمل یک شب ۸۰ سال جلو می‌رود و بخشیده می‌شود؟ آنوقت کسی که ۳۰ سال گناه نکرده اما از شب قدر استفاده نمی‌کند، از او عقب می‌ماند؟

خدا خواسته مرحمتی کند به همه بندگانش. به قول قدما «بار عام» داده است و هیچ خط کشی‌ای نکرده است. گفته است همه بیایید که مشمول رحمت من شوید. می‌خواهم به دلیل سالروز رحمت دیگر خودم یعنی نزول قرآن بر قلب بهترین بنده خودم، به همه پاداش بدهم. می‌خواهم هر حقی از من ضایع کرده‌اید را ببخشم؛ البته حق سایر بندگانم را نه. حق الناس را باید بروید و طلب عفو کنید. اما به همه هم توصیه می‌کنم که از حقی که گردن هم دارید بگذرید، با جریمه یا بی‌جریمه.

حال در این «بار عام» عدالت زیر سوال نمی‌رود؛ رحمت خودنمایی می‌کند. این فرصت برای همه است نه گروهی خاص. آن هم نه فرصتی که نعوذبالله بخواهیم خدا را استهزا کنیم و هر سال گناه کنیم و شب قدر بیایم و به اندازه ۸۰ سال جبران کنیم. آنجا هم خدا می‌گوید از دلتان آگاهم. می‌دانم کدام غفلت است و کدام عمد و استهزا.  

بیایید همه از این فرصت استفاده کنیم و قدر را قدر بدانیم.

دا اثر سیده اعظم حسینی توسط انتشارات سوره مهر در ۸۱۲ صفحه و در سال ۱۳۸۷ منتشر شد. این کتاب تا مهر سال ۱۳۹۶ به چاپ ۱۵۶ رسید. 

دا که به زبان کردی معنی «مادر» می‌دهد، روایت یک دختر از اوضاع و احوال خانواده و زندگی‌شان در دهه ۵۰ و ۶۰ شمسی است. دختری که در زمان شروع جنگ ایران و عراق ۱۷ سال بیشتر نداشت. دختری که اصالتا جزو قومیت کرد محسوب می‌شود اما در بصره عراق بزرگ شد و به زبان عربی مسلط بود و پس از اخراج ایرانیان از عراق در زمان صدام و پیش از انقلاب، به ایران برمی‌گردند و پس از آن در خرمشهر ساکن می‌شوند. 

پس از حمله عراق به ایران که تمرکز اصلی کتاب هم بر آن است، چگونگی دفاع مردم و نحوه مواجهه مردم با این حمله، چگونگی عملکرد مسئولین دولت وقت و همچنین مقاومت مردم و انقلابیون با جزییات تشریح می‌شود. سیده زهرا حسینی در ۱۷ سالگی با احساس تکلیف در روزهای نخست جنگ به جنت آباد (قبرستان خرمشهر) می‌رود و به غسالی و دفن شهدا مشغول می‌شود و پدر و برادر خود را نیز خویش دفن می‌کند و سپس به عنوان امدادگر در جنگ مشغول می‌شود. 

سراسر کتاب پر است از این حس که جنگ چقدر تلخ و سخت است و البته اینکه اگر مقابل دشمن مقاومت نکنیم چقدر تلخ‌تر و سخت‌تر است. 

چگونگی سقوط خرمشهر تقریبا در کتاب تشریح شده است و راوی جزو اولین کسانی بوده است که پس از آزادسازی خرمشهر نیز قدم در این شهر گذاشته است و با شهری تقریبا با خاک یکسان شده مواجه شده است.

رهبر معظم انقلاب در مورد این کتاب نوشته‌اند: 

کتاب «دا» که حقاً و انصافاً کتاب بسیار خوب و قابل طرح در سطح جهانی است، مربوط به بخش کوچکی از وقایع جنگ تحمیلی است و این نشان میدهد که هشت سال دفاع مقدس دارای ظرفیت تولید هزاران کتاب به منظور انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی و انقلابی به جامعه و جهان است ... این کتاب در گستره کشور هنوز شناخته نشده است؛ در حالی که چند صد هزار تا حالا چاپ کردید. اگر «دا» شناخته شود، میلیون ها نسخه از این کتاب فروش خواهد رفت و میلیون ها نفر از محتوای این کتاب بهره خواهند برد... شما هزار کتاب «دا» میتوانید تولید کنید. «دا» یک رگه ارزشمند است که در معدن پیدا کردید، این راه را ادامه دهید.

 

نسخه کاغذی این کتاب را می‌توانید از اینجا به قیمت ۳۵ هزار تومان خریداری نمایید. نسخه الکترونیک این کتاب را نیز می‌توانید از طاقچه به قیمت ۸ هزار تومان دریافت نمایید. همچنین نظرات کاربران گودریدز راجع به این کتاب را می‌توانید از اینجا مطالعه نمایید.

---------------------

پ.ن: این کتاب را همین چند روز پیش به اتمام رساندم و امروز که سالروز آزادسازی خرمشهر است به نظرم آمد تنبلی نکنم و خواندن آن را پیشنهاد کنم.

دیروز خیلی اتفاقی هوس خواندن کتاب «عقل سرخ» سهروردی به سرم زد. دو سالی بود که در لیست کتاب‌هایی که قصد خواندنشان را داشتم بود، اما توفیق خواندنش نبود.

هنوز یک لیست ۱۱۱ تایی از کتاب‌هایی که در لیست انتظار هستند، دارم. اینجا کلیک کنید تا این لیست را ببینید. امید است که زودتر آنها را هم تعیین تکلیف کنم.

در توصیف این کتاب در گودریدز نوشتم:

تعداد صفحات محدود است ولی دریایی از معارف در آن نهفته. چقدر جای بسط و تشریح داره. حتی به نظرم میشه چندین رمان ازش نوشت.

این پست را در وبلاگم نوشتم تا در ادامه فعالیت خودم در نشر یادم باشد که در فرهنگ اسلامی ایرانی‌مان کتبی داریم که می‌تواند مبدأ و منشأ بسیاری از ایده‌های نو در ادبیات‌مان شود.

چقدر کم گفته‌ایم در رمان‌ها و داستان‌های خودمان از کوه قاف، از گوهر شب افروز، از تیغ بلارک و یا از چشمه زندگانی. چقدر خوب می‌توان حتی رستم و اسفندیار و زال و سیمرغ را پیوند زد به مفاهیم عرفانی‌مان. چقدر گنجینه داریم که قدرش را نمی‌دانیم.

پیشنهاد می‌کنم این کتاب کوتاه اما غنی را بخوانید.

دیروز به نمایشگاه کتاب رفتم. دقیقا در زمانی که باران یا بهتر بگویم رگبار شروع شده بود. چند سالی است که شوق و اشتیاق قبل نسبت به نمایشگاه کتاب را از دست داده‌ام، با آنکه در این سال‌ها با کتاب مأنوس‌ترم.

یکی از دلایل کم شدن این شور و اشتیاق، تکراری شدن نمایشگاه کتاب است. نمایشگاهی که برای ما ایرانیان بیشتر حکم فروشگاه کتاب را دارد تا نمایشگاه را. کمتر کتابی وجود دارد که خوب معرفی شده باشد، خوب نقد شده باشد؛ کمتر نویسنده‌ای است که شناخته شده باشد و بعد از تضارب آرا به پختگی لازم رسیده باشد و در میان مردم معروف شده باشد و...

امسال فقط به بازدید از سالن ناشران عمومی رفتم. برعکس سال‌های پیش که سعی می‌کردم به همه جا سر بزنم. چیزی که دیدم این بود که مردم نسبت به سال‌های قبل کمتر کتاب می‌خریدند (شاید به دلیل اینکه ناشران آموزشی و دانشگاهی نرفتم)، و اتفاقی که ذهنم را به خود مشغول کرد عدم معرفی کتاب‌ها به شکلی جذاب بود.

مردم معمولا نمی‌دانند چه می‌خواهند و کتاب‌ها هم معرفی خوبی ندارند که مردم را ترغیب به خرید کند. بازدیدکنندگان باید از روی جلد و پشت جلد و تورق چند دقیقه‌ای کتابی که ظاهرش آنها را جذب کرده، تصمیم به خرید یا عدم خرید بگیرند. البته هستند ناشرانی که این کار رو کرده‌آند اما به اندازه انگشتان یک دست!

ناشران یا بهتر بگویم غرفه‌داران مسلط به کتاب‌های خود نبودند و وقتی مردم سوالی می‌پرسیدند کمتر پاسخ بدرد بخوری می‌شنیدند. البته باز هم هستند غرفه‌داران مسلطی که احتمالا در کتابفروشی آن انتشارات بوده‌اند و مسلط بودند اما باز هم به اندازه انگشتان دو دست!

باید فکر کنیم و باید یک قدم به عقب برگردیم. این مردم کتاب می‌خوانند به شرط اینکه کتاب خوب تولید شود، خوب معرفی شود و خوب عرضه شود. 

به وقت شام نام فیلمی سینمایی است که این روزها در حال اکران است و با توجه به فروش بیش از ۶ میلیارد تومانی تا کنون، انتظار می‌رود در لیست ۲۰ فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران نیز وارد شود.

تیزر تبلیغاتی فیلم را احتمالا از طریق تلویزیون یا فضای مجازی دیده‌اید. داستان، داستان یک خلبان ایرانی است که هنگام جنگ با داعش در سوریه، قصد گرفتن مرخصی دارد تا بتواند به همسر باردار خود کمک کند. اما داستان به نحو دیگری رقم می‌خورد و او مجبور به ماندن برای انجام عملیاتی سخت می‌شود.

در این فیلم به خوبی ظلمی که به مردم سوریه شده است، نمایش داده می‌شود؛ زیرکی، هوش در کنار وحشی‌گری داعشی‌ها نشان داده می‌شود و نقطه قوت داعش در بازنمایی رسانه‌ای عملیات‌های خود بازگو می‌شود.

از نظر تکتیک نیز فیلم در حد بالایی است تا جایی که شاید کمتر فیلمی را در تاریخ سینمای ایران بتوان رقیب این فیلم از نظر تکنیک دانست.

یک ضعف محتوایی البته در این فیلم به نظر من مشهود است. درست در جایی که عدم تقابل داعش با اسراییل در حال انتقال به مردم است، دامن عربستان سعودی و ترکیه از حمایت داعش پاک می‌شود و به گونه‌ای گفتگوها انجام می‌گیرد که گویی داعش با عربستان و ترکیه هم دشمن است.

دیدن این فیلم را در سینما پیشنهاد می‌کنم. صداگذاری خوب این فیلم در سینما بهتر درک می‌شود و از آن بیشتر لذت می‌برید.

 

پ.ن: اگر کودک خردسال دارید، او را با خود برای تماشای این فیلم نبرید. اگر هم مجبورید او را همراه ببرید، یکی از سینماهای نزدیک به مرکز خرید را انتخاب کنید تا به همراه مادرش سینما را ترک کنند!

امروز اطلاعات یک کتابخانه‌ی عظیم، در حجم بسیار کوچکی جا می‌گیرد. گفته‌اند ابوالفرج اصفهانی، کتابهایش را چهل شتر بار می‌کرد و با خودش از این‌جا به آن‌جا می‌برد. کجایی؟ از خواب بیدار شو ابوالفرج! ببین چهل هزار کتاب - بلکه بیشتر: چهارصد هزار کتاب - را می‌شود روی یک صفحه، با یک دستگاه کوچک به همراه داشت و هر مطلبی را که خواست از آن بیرون آورد! امروز دنیا این‌گونه است و باید از دستاوردهای جدید استفاده کرد و بهره برد. ما متأسفانه هنوز یادنگرفته‌ایم؛ هنوز عادت نکرده‌ایم و دستمان روان نیست. بیشتر دلمان می‌خواهد همین‌طور این کتابها را ورق ورق بگردیم.

مرحوم والد ما، آن اوایل، کتابهایی را که چاپ حروفی داشت و کوچک بود، رغبت نمی‌کرد بردارد نگاه کند؛ خوشش نمی‌آمد. از همان کتابهای بزرگ خط کلیشه‌ای چاپ سنگی خوشش می‌آمد. مثلاً «مکاسب» چاپ شده بود و در خانه داشتیم؛ اما خوشش نمی‌آمد استفاده کند. ایشان همان «مکاسب» قدیمی چاپ سنگی را دلش می‌خواست ورق بزند! ببینید این انس، چه چیز عجیبی است و آدم را چطور می‌کشاند! ما امروز تقریباً همان حالت را داریم! ما خیلی حاضر نیستیم از این وسایل جدید استفاده کنیم. باید یاد بدهید و یاد بگیرند. باید عادت کنند و دستشان روان شود. وقتی که دست روان شد، آن‌وقت از آن وسیله، بهره‌های فراوانی گرفته خواهد شد.

 

رهبر معظم انقلاب ۱۴ دی ۱۳۷۱

 

سال گذشته دوستان خوبم در مرکز مستند سفیر، مستندی به نام «شب نامه» تولید کردند که با اینکه در جریان موضوع و تا حدی جزییات آن بودم اما توفیق تماشای مستند را پیدا نکردم.

در روزهای گذشته بالاخره موفق شدم که به صورت کامل این مستند را تماشا کنم. مستندی که به همه فعالان فرهنگی و فناوری اطلاعات یا حتی اقتصادی پیشنهاد می‌دهم به تماشای آن بنشینند.

شب نامه، روایتى است از پشت پرده اتفاقات شش ماه افشاگرى کانال تلگرامى به همین نام که در طى فعالیت خود شبکه جاسوسی را - که در بین کارآفرینان کشور نفوذ کرده - آشکار می‌کند. در طی این شش ماه چندین هزار نفر از فعالین اکوسیستم استارت آپى کشور به طور مداوم محتوای منتشر شده در کانال شب نامه را پیگیری می‌کردند و با ادمین این کانال - عرشیا کاظم زاده - مکالمه می‌کردند، در حالی که از تولید مستند شب نامه باخبر نبودند.

شاید دیدن این مستند به افراد خوشبینی مثل من توجه بیشتر به مسائل پیرامون را گوشزد کند.

آنونس این مستند را می‌توانید از اینجا ببینید و فایل مستند شب نامه را می‌توانید از اینجا خریداری نمایید.

 

دیروز برای آماده کردن چای صبحانه، سراغ کتری رفتم. کمی آب جوشیده در کتری از روز قبل باقی مانده بود. یاد یک مطلبی افتادم که جوشاندن آب جوشیده شده، ممکن است باعث بیماری شود. آمدم آب باقیمانده را در ظرفشویی خالی کنم که با خودم گفتم اسراف است هر چند اگر کمتر از یک لیوان باشد. دنبال گلدان یا لیوانی رفتم که آب را هدر ندهم. اسراف را هم جدی نگیریم، به هر حال این سالها با بحران کم‌آبی مواجهیم.

بعد با خودم فکر کردم همین خود من که فکر می‌کنم خیلی مراقب مصرف آب هستم، چقدر در روز آب را هدر می‌دهم! اینجا چون آب باقی مانده بود به چشمم آمده اما مثلا چند ثانیه موقع شستن دست‌ها آب بیشتر باز می‌ماند یا موقع استحمام و همان چند ثانیه آب شیر حتما از یک لیوان بیشتر می‌شود!

باید حواسمان را جمع کنیم. بعضی وقت‌ها کارهای ناشایستی را انجام می‌دهیم که حواسمان نیست و فکر می‌کنیم از آن دوریم!

چند روز پیش، مهمان مسجدی بودم. پس از نماز یک قاری با لحن بسیار خوب به قرائت قرآن پرداخت. قرائتی که مو به مو تقلید از محمد شحات انور قاری مصری بود. تقلید به خوبی صورت گرفته بود و با صدایی بسیار خوش قرائت می‌شد.

به این فکر می‌کردم که چرا محمد شحات انور محبوبیت و مشهوریت بین المللی دارد اما ما کمتر می‌توانیم سبک‌ساز و پیشرو باشیم. یک دلیل و شاید یکی از دلایل مهم «خلاقیت» باشد. نه فقط در قرائت قرآن که این فقط یک مثال ساده بود، در سایر صنایع فرهنگی نیز ما کمتر خلاقیت داریم و بیشتر تقلید می‌کنیم. روزنامه خوب، کتاب خوب، فیلم خوب، تئاتر خوب و موسیقی خوب وقتی خوب است که تقلید از پیشروان دنیا باشد. فکر نمی‌کنیم که چه کار دیگری می‌توان کرد و چه تدبیر دیگری می‌توان اندیشید تا لااقل در گوشه‌ای از این صنایع، ما در دنیا پیشرو باشیم. 

باید به خلاقیت بیشتر بها داد؛ البته لازمه خلاق شدن، کسب دانش سایرین است ولی نوآوری و توسعه در آنها یا ایجاد کارها و فرآیندهای جدید نیز لازم است. ما ابایی نداریم که علم را از سایرین یاد بگیریم اما ننگمان می‌کند که همیشه شاگرد بمانیم.