هر ساله ۱۸ سپتامبر روز جهانی کتاب الکترونیک است که به تاریخ خودمان می‌شود ۲۸ شهریور. البته که هر چند سال یک بار ۲۸ شهریور است و بقیه سال‌ها ۲۷ شهریور. این تفاوت هم لابد می‌دانید به دلیل اختلاف سال‌های کبیسه شمسی و میلادی است. بگذریم و زودتر بروم سراغ هدیه!
احتمالا بسیاری از دوستان و مخاطبان این وبلاگ می‌دانند که چند ماه پیش نشری به نام «نشر صاد» تأسیس کردم. از قدیم‌ترها به کتاب علاقه‌مند بودم و باز هم از قدیم (حدود سال ۸۲) به کتاب الکترونیک علاقه‌مند شدم. آنقدر این علاقه‌مندی قوی ادامه پیدا کرد که حتی رساله دکتری من هم به توسعه کتاب الکترونیک در ایران اختصاص پیدا کرد و الحمدالله سال ۹۷ با موفقیت دفاع شد. بنابراین همانطور که در نشر جام جم چند قدمی پیش رفتم، نشر صاد را با هدف توسعه کتاب الکترونیک در ایران تأسیس کردم، بلکه یکی از رساله‌های دکتری در کشور خاک نخورد و ان شالله تا حدی عملیاتی شود.
اما کتاب الکترونیک تنها علاقه‌مندی من نیست. وبلاگ نویسی هم از نوروز ۸۴ آغاز کردم و تا به حال ادامه داده‌ام. چه اتفاقی مبارک‌تر از پیوند این دو در یک مسابقه. به مناسبت روز جهانی کتاب الکترونیک یک مسابقه طراحی کردم تا شما دوستان خوب وبلاگ‌نویسم با کتاب الکترونیک بیشتر مأنوس شوید. مسابقه به چه شکل است؟
ما طی چند ماهی که از تأسیس نشر صاد گذشته است، ۱۲ کتاب منتشر کرده‌ایم. ۹ کتاب با برند نشر صاد و ۳ کتاب با برند «خودنویس» که نوقلمان آن را نوشته‌اند. شما وبلاگ نویسان می‌توانید به سایت نشر صاد مراجعه کنید و در بخش تماس با ما، نام یکی از این ۱۲ کتاب را به همراه آدرس وبلاگ خود بعنوان پیام ارسال کنید. ما لینک دریافت رایگان همان کتاب در کتابخوان طاقچه را به صورت نظر خصوصی در وبلاگ‌تان ارسال می‌کنیم. هر وبلاگ، یک کتاب می‌تواند درخواست دهد. این هدیه البته مخصوص ۲ هزار نفر اول است.
خب مسابقه‌اش کجا بود؟
حدود یک ماه فرصت دارید کتابی که هدیه گرفته‌اید را بخوانید و در وبلاگ خود معرفی کنید. به سه پست برتر، سه جایزه نقدی ۵۰۰ هزار تومانی اهدا خواهد شد.
چهار سال از دهه چهارم زندگی‌ام هم سپری شد. امروز ۳۴ ساله شدم. در کودکی فکر می‌کردم که ۳۴ سالگی سن پختگی و کمال است اما لنگ لنگم. این چهار سال خیلی سعی کردم که تکلیف خودم را با خودم مشخص کنم. تصمیم گرفته بودم این دهه از زندگی را جدی بگیرم که در ۴۰ سالگی به آن چه باید باشم، برسم اما از مسیری که انتخاب کردم حتی شروط اولیه را هم هنوز محقق نکرده‌ام.
چه سال سختی بود از تولد سال گذشته‌ام تا امسال. چه گذشت بر دنیا و ایران. چقدر ظرفیت و توان‌مان بیشتر شد در این سختی‌ها. فقط امیدوارم این ماه‌های سختی که گذراندیم، ما را سال‌ها به ظهور نزدیک کرده باشد. هر چند هنوز شرایط را مهیا نکرده‌ایم اما طالب آن هستیم.
ناشران دانشگاهی زیادی در کشور وجود دارند که لااقل ناشران سرشناس در بین آنها، کسب و کار خوبی هم تا قبل از کرونا داشتند. اما بعد از کرونا اوضاع متفاوت شد. شروع ترم گذشته، با ورود کرونا همراه شد و همه -اعم از دانشجو و استاد و ناشر- در وضعیت ناپایداری قرار داشتند که تصمیم گیری برایشان سخت بود.
بسیاری از این ناشران دانشگاهی، هنوز به فضای کتاب الکترونیک ورود نکرده بودند و فروش آنها با افت جدی مواجه شد. البته بودند ناشرانی که از قبل به این فرصت فکر کرده بودند و در این شرایط بحرانی، بخشی از افت فروش کتاب کاغذی را جبران کردند و حتی بودند ناشرانی مانند انتشارات دانشگاه تهران که با تکیه بر بودجه دولتی، تمام کتاب الکترونیک خود را برای مدتی به صورت رایگان در یکی از پلتفرم‌های فروش کتاب الکترونیک رایگان کرد.
به نظر می‌رسد که در شرایط کرونایی، همانطور که آموزش آنلاین و ویدئویی با همه نواقص آن در دستور کار قرار گرفته است، فرصت ویژه‌ای برای ورود ناشران دانشگاهی به عرصه نشر الکترونیک فراهم شده است.
البته که پلتفرم‌های کتاب الکترونیک باید تنوع خدمات خود و همینطور سرعت خدمات خود را افزایش جدی دهند. امکان ویرایش سریع به ناشران دانشگاهی، برای بروز رسانی آمار و اطلاعات مندرج در کتاب و بروز رسانی جداول و مثال‌ها یکی از ساده‌ترین امکانات است. البته که مجوز ارشاد و سایر موارد قانونی انتشار هم در این تغییرات باید لحاظ شود. ایده‌های خلاقانه دیگری هم حتما وجود دارند که در گفتگوی میان پلتفرم‌های نشر الکترونیک و ناشران دانشگاهی و اعلام نیازها و ظرفیت‌ها به یکدیگر خلق خواهد شد.
مستند در ایران رو به پیشرفت است، هر چند مستندهای خارجی برای‌مان جذاب‌تر است؛ چه در مورد مستندهای حیات وحش و طبیعت که همیشه شبیه یک آرزوی البته دست یافتنی صبوری در رسیدن به اهداف و تکنیک‌های تصویربرداری ما را جذب می‌کند و چه در مستندهای تاریخی یا موضوعی که دقت پژوهش و زوایای نگاه جذاب است.
شبکه مستند یکی از شبکه‌های مورد علاقه من است که بین کانال‌گردی‌های تلویزیون اولویت دارد. چند شب پیش به طور اتفاقی به مستند «پسران سعود» برخوردم. مستند مرا جذب کرد و تا انتها مشاهده کردم. استفاده از فیلم‌های خوب، روش تحقیق مناسب و بحث ریشه‌ای در مورد اتفاقاتی که ۱۰۰ سال پیش اتفاق افتاده است، مرا به شک انداخت که آیا این مستند ایرانی است یا خارجی؟ به موضوع و عنوان مستند می‌آمد که ایرانی باشد ولی محتوا بالاتر از سطح مستندهای ایرانی بود. مستند تمام شد و دیدم خوشبختانه این مستند ایرانی است.
«پسران سعود» به تاریخچه ایجاد عربستان سعودی در پی از هم پاشیدن امپراتوری عثمانی و تقسیم مناطق قدرت انگلستان و فرانسه و ایجاد کشورهای عربی نظیر عراق، سوریه، لبنان و فلسطین می‌پردازد.
ضمن عرض خدا قوت به تیم تولید کننده مستند، پیشنهاد می‌کنم این مستند را ببینید. حتما اطلاعات جدیدی در مورد چگونگی شرایط خاور میانه در سال‌های قبل و بعد از جنگ جهانی اول کسب می‌کنید و سیاست‌های انگلیس‌ها در مقابله با عثمانی و چگونگی تضعیف عثمانی برای‌تان درس‌آموز خواهد بود.
لینک مشاهده رایگان مستند در سایت شبکه مستند
دولت کویت تصمیم گرفته است که سخت‌گیری در سانسور کتاب را کاهش دهد. کتاب‌هایی مثل گوژپشت نوتردام اثر ویکتور هوگو هم در کویت تا به حال اجازه انتشار نداشته است. بر اساس قانون جدید، ناشران موظف هستند که فقط عنوان کتاب و نام نویسندگان را به وزارت اطلاعات کویت اعلام کنند. نکته جالب توجه اینکه فقط یک شکایت رسمی از سوی مردم، می‌تواند با رأی دادگاه منجر به توقیف کتاب شود و از این پس به جای وزارت اطلاعات، دادگاه پس از انتشار کتب بر آنها نظارت خواهد کرد.
کریستین اینارسون رییس انجمن جهانی ناشران در این مورد گفت: به تمام کسانی که با موفقیت این تغییر را در راستای آزادی صنعت نشر انجام داده‌اند، تبریک می‌گویم.
----------------------------------
در سیستم‌هایی که نظارت بر محتوا وجود دارد، نظارت به دو دسته پیش از انتشار و پس از انتشار تقسیم می‌شود. مثلا ما در ایران در مورد کتاب، نظارت پیش از انتشار داریم. کتاب‌ها قبل از آنکه منتشر شوند، باید توسط وزارت ارشاد مجوز انتشار بگیرند؛ اما در مورد روزنامه، خبرگزاری‌ها و مجلات، نظارت پس از انتشار داریم. یعنی به مدیرمسئولان روزنامه‌ها و مجلات توسط وزارت ارشاد این اختیار داده می‌شود که محتوای مورد تایید خود را منتشر کنند و در قبال آن پاسخگو باشند و اگر محتوایی پس از انتشار خلاف قانون تشخیص داده شود با آن مدیرمسئول طبق قانون برخورد خواهد شد.
هر کدام از این دو روش، معایب و مزایای خودش را دارد. طبق برخی شنیده‌ها عموم ناشران ایرانی حاضر نیستند نظارت پس از انتشار را بپذیرند و حاضرند قبل از آنکه کتابی را منتشر می‌کنند، مجوز آن را از ارشاد بگیرند یا اصلاحات لازم را انجام دهند اما نظارت پس از انتشار را مساوی اعمال سلیقه بیشتر می‌دانند و به طور خلاصه ترجیح می‌دهند با وزارت ارشاد سروکار داشته باشند تا اینکه بعدا در صورت مشکل به دادگاه بروند.
حال همین نکته ساده توسط رییس انجمن جهانی ناشران به عنوان موفقیتی در راستای آزادی نشر شناخته شده است.