دکتر کوروش جعفریان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفتگو با ایبنا گفته است:
یکی از دلایلی که باعث کتاب‌سازی زیاد در عرصه علوم تغذیه و رژیم‌ها شده است، اخلال در سیستم نظارت بر مجوز کتاب‌هاست. به اعتقاد من درجه‌بندی و رتبه‌بندی کتاب در حوزه علوم تغذیه باید جدی‌تر در نظر گرفته شود. در اصل یکی از راه‌های حل معضل کتاب‌سازی ایجاد این نظارت‌ها می‌تواند باشد. این فرایند باید یکی از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. در واقع ساده‌ترین راهکار برای جلوگیری از نشر اطلاعات غلط، ایجاد یک روال نظارتی است و این باید درمورد سایت‌ها هم صورت پذیرد؛ چراکه تعداد سایت‌هایی که فاقد پشتوانه علمی هستند کم نیستند و مطالب را بدون آگاهی علمی منتشر می‌کنند و باعث رواج اطلاعات غلط می‌شوند.
متأسفانه به دلیل زمینه‌های فرهنگی - سیاسی قرن‌های گذشته، گویا عادت کرده‌ایم همه کارها توسط دولت‌ها انجام شود.
این روزها خبر تعطیلی کتابفروشی زیاد می‌شنویم؛ دوباره بحث تعطیلی کتابفروشی طهوری با قدمت 70 ساله شده است و حتی فدک 20 ساله.
طبق آمار خانه کتاب، تعداد کتابفروشیهای تهران از 200 به 170 رسیده است، فقط طی 2 سال!
کتابفروشیهای سنتی دیگر با تنفس مصنوعی لوازم التحریر و فیلم و صنایع دستی هم به سختی امورات می‌گذرانند.
کتابفروش حلقه واسط بین ناشر و مخاطب است و بهترین کسی که می‌تواند نیاز کتابخوانان را به ناشران گوشزد کند.
آموزش، پژوهش، خلاقیت و تجهیز به دانش روز، نیاز کتابفروشان امروز است، ضمن آنکه حمایت دولتی و مبارزه با قاچاق کتاب و... باید جدی‌تر دنبال شود.
هفته کتاب امسال هم به پایان رسید. یک اتفاق ویژه در هفته کتاب امسال بوقوع پیوست: عدم دسترسی به اینترنت جهانی.
به نظرم قطع بودن اینترنت جهانی بخصوص تلگرام و اینستاگرام و واتس‌آپ و حتی گوگل -که کارشناسان معتقدند مردم بیشترین زمان خود را به آنها اختصاص می‌دهند- نشان داد که جمله «رسانه‌های اجتماعی رقیب کتاب هستند» یک افسانه است. در این هفته که اتفاقا هفته کتاب هم بود و بهانه به اندازه کافی وجود داشت، اگر کسی هم کتاب بیشتری خوانده باشد، کتابخوانان شرایط عادی بوده‌اند.
البته اعتقاد ندارم باید مقصر را دیوار کوتاه «مردم» بدانیم. مردم یکی از بازیگران صنعت نشر هستند که به دلایل مختلف کمتر کتاب می‌خوانند اما به نظرم اثبات شد، مقصر دیوار کوتاه «رسانه‌های اجتماعی» هم نیستند.
باید برویم در قوانین، در عدم تناسب نیازهای مردم و محتواهای تولید شده، در توزیع، در ترویج و ... دنبال کوتاهی‌ها بگردیم.
ماری و پرز (2011) در پژوهشی نوشته‌اند، در یک انتشارات کتاب، از مجموع گردش مالی:
22.4 درصد به کتابفروش
32 درصد هزینه چاپ و کاغذ و ویراستاری
15.3 درصد بازاریابی
10 درصد هزینه های مدیریتی
11.6 درصد حق امتیاز نویسنده
1.7 درصد حمل و نقل
و تقریبا 7 درصد سود ناشران است.
نکته: در صنعت کتاب الکترونیک حدود 55 درصد این هزینه ها وجود ندارد و فقط هزینه‌ای برای تبدیل کتب و توسعه نرم افزار و تجهیزات فنی وجود دارد که در کل عناوین کتب سرشکن می‌شود. به همین دلیل ترویج کتابخوانی الکترونیک یکی از راه‌های کاهش قیمت کتاب است.
اوضاع اقتصادی کشور باعث شده است که قدرت خرید مردم پایین بیاید و برخی از کالاها از سبد مصرفی خانوار حذف شود یا کمتر شود.
حتما می‌دانیم که با توجه به سرانه مطالعه کتاب در کشور، شاید یکی از این کالاها کتاب -به ویژه کتاب غیردرسی و غیرکمک آموزشی- است.
از سوی دیگر افزایش بی‌سابقه قیمت کاغذ، ناشران را با مشکل مواجه کرده است. برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از این است که طی 3 ماه آینده مواد مصرفی مورد نیاز ناشران به اتمام می‌رسد.
امروز قیمت هر بند کاغذ تحریر 125 هزار تومان تعیین شد اما سیاستگذاری در حوزه نشر در شرایط بحرانی به همین جا ختم نمی‌شود.
ما نیاز داریم لااقل چند اقدام جدی در این حوزه انجام دهیم:
- نیاز داریم مراجع فکری و رسانه‌ها، مردم را به تغییر عادت مطالعه از کتاب کاغذی به کتاب الکترونیک تشویق کنند. فناوری دیجیتال، امکانات خوبی را در اختیار می‌گذارد تا مردم استفاده‌های بیشتری از نسخه الکترونیک کتاب ببرند و روند جهانی نشان می‌دهد ناگزیر هستیم که به این سمت حرکت کنیم. بنابراین چه خوب که با چشمانی باز این مسیر را انتخاب کنیم و کاستی‌ها و موانع را از میان برداریم.
- تغییر عادت مطالعه، یک راهکار بلندمدت است که نباید به آن اکتفا کرد. به عنوان یک واجب ضروری در کوتاه مدت باید به مردم آموزش دهیم که حتی اگر به دلیل شرایط اقتصادی، سهم کتاب را از سبد مصرفی خانوار کم می‌کنند، این کار را در مورد کتاب کودک و نوجوان انجام ندهند. کودک و نوجوان ما اگر در این سن کتاب نخواند، معلوم نیست در آینده کتابخوان شود یا خیر!
- دانشگاه‌ها و مراکز علمی ما باید راه‌هایی برای تولید ارزانتر کتاب و توزیع ارزانتر آن ابداع کنند و در تعامل جدی با صنعت، تولید داخلی کاغذ را آنقدر افزایش دهیم تا تکانه‌های ارزی اینچنین یک صنعت را با بحران مواجه نکنند. فناوری کاغذ، یک فناوری های‌تک نیست که دور از دسترس ما باشد. این اتفاق می‌تواند راجع به دستگاه‌های چاپ، شیوه‌های چاپ، شیوه‌های توزیع و ... هم بیفتد.
-