تعریف
خودناشری (Self-Publishing) به معنای انتشار مستقل محتوا بدون دخالت ناشران سنتی است. این مدل به نویسندگان اجازه می‌دهد کنترل کامل بر فرآیند انتشار، بازاریابی و توزیع داشته باشند.
خرده‌صنعت‌های وابسته
چهار خرده صنعت در خودناشری جهانی وجود دارد:
– آموزش: دوره‌های آموزشی حضوری و آنلاین، وبینارها و کارگاه‌ها برای آموزش مرتبط با نویسندگی و انتشار کتاب.
– خدمات نشر: شامل ارائه خدمات ویراستاری، صفحه آرایی، طراحی جلد، چاپ درخواستی.
– ستاره پروری: کشف، حمایت و پرورش از نویسندگان جوان و ایجاد شبکه تخصصی برای افزایش برندشخصی آنان.
– ترویج و بازاریابی: تبلیغات، ترویج و توزیع محتوا.
وضعیت و آمار جهانی
در عرصه بین المللی اتفاقات جذابی در عرصه خودناشری تجربه شده است که چند نمونه از آن را اشاره می‌کنم:
– خودناشری در صنعت کتاب طی ۱۰ سال گذشته، به صورت میانگین ۱۷ درصد رشد کرده است؛ این در حالی است که صنعت کتاب میانگین ۱ درصد رشد را تجربه کرده است.
– آمازون به عنوان رهبر بازار کتاب الکترونیک دنیا گزارش کرده است که بیش از ۶۰ درصد از درآمد خود از کتاب را از طریق خودناشری بدست آورده است.
– طی این سال‌ها کتاب‌هایی به روش خودناشری منتشر شده است که شمارگان ۱۲۰ میلیون نسخه را کسب کرده است.
خودناشری در ایران
خودناشری یکی از فرصت‌های بی‌نظیر در ایران برای ترویج کتاب و کتابخوانی است تا نویسندگان و بویژه نویسندگان جوان‌تر درگیر چالش‌های نشر سنتی نشوند.
اما یکی از تعارض‌های اساسی ترویج خودناشری در ایران، ممیزی کتاب است که راه حلی برای آن ارائه نمی‌شد.
در سال ۱۳۹۷ با نگاه فرصت‌محور به خودناشری دو اقدام انجام دادم:
۱. راه اندازی «نشرسرای خودنویس» که هر چهار خرده صنعت ذکر شده را با هم ادغام کرده بود و با شناسایی استعدادهای جوان و پرورش و معرفی آنها گام موثری در این راه برداشت.
۲. ارائه طرح عملیاتی «روزآمدسازی ممیزی کتاب با هوش مصنوعی» به معاونت فرهنگی وزارت ارشاد که با وجود پذیرش و استقبال اما در عمل اتفاقی نیفتاد.
موفقیت در دسترس است
در خودنویس نزدیک به ۵ هزار نفر طی ۴ سال و در ۶ مسابقه (۳ مسابقه رمان نویسی، ۱ مسابقه داستان کوتاه، ۱ مسابقه داستانک و ۱ مسابقه چت استوری) شرکت کردند.
در هر دوره مسابقه رمان نویسی، ۲۰ نفر برتر انتخاب شدند و زیر نظر بهترین مربیان ایرانی، چند ماه رمان خود را نوشتند و منتشر کردند.
در این میان رمانی داشتیم که نه تنها در ایران مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت، بلکه با همکاری یک ناشر ترکیه‌ای، آن را به در ترکیه هم توزیع کردیم.
اقداماتی مانند خودنویس اگر منظم، مستمر پیش رود و در چالش‌هایی مانند کرونا و نوسانات ارزی که به شدت در همان سال‌ها به خودنویس ضربه زد حمایت شود، می‌تواند راهگشا باشد.
جهش با هوش مصنوعی
پیش بینی می‌شود در زمان حاضر، با توجه به امکانات هوش مصنوعی برای تولید محتوا، خودناشری با جهش جدی مواجه خواهد شد.
افرادی که طرح داستانی مناسبی دارند اما قلم پرتجربه‌ای ندارند، می‌توانند از این امکان استفاده کنند. همچنین برای ویراستاری، طراحی جلد و حتی ترویج کتاب خودناشری می‌توان از هوش مصنوعی کمک گرفت. حتی می‌توان کتاب‌های کمیک تألیفی خوبی با هوش مصنوعی تولید کرد.
هر چه پیش می‌رویم هزینه‌ها کمتر و سرعت بیشتر خواهد شد، به شرط آنکه سیاستگذاری درست در کنار مدل کسب‌وکار داشته باشیم.
شما چه فکر می‌کنید؟
خودناشری در حال تغییر دنیای نشر است. شما چه فکر می‌کنید؟
آیا تا به حال به انتشار مستقل فکر کرده‌اید؟ اگر نویسنده هستید یا در حوزه نشر فعالیت دارید، آیا این مدل را فرصتی طلایی می‌بینید یا هنوز چالش‌هایی در مسیر خودناشری وجود دارد؟
به نظرتان، هوش مصنوعی چه تأثیری بر آینده خودناشری خواهد داشت؟ آیا این فناوری می‌تواند نویسندگان بیشتری را توانمند کند یا ممکن است فضای رقابتی را پیچیده‌تر کند؟
نظرتان را بنویسید و اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، به اشتراک بگذارید.