پژوهشگروبلاگ شخصی قاسم صفایی نژاد

ناشران دانشگاهی و کرونا

ناشران دانشگاهی زیادی در کشور وجود دارند که لااقل ناشران سرشناس در بین آنها، کسب و کار خوبی هم تا قبل از کرونا داشتند. اما بعد از کرونا اوضاع متفاوت شد. شروع ترم گذشته، با ورود کرونا همراه شد و همه -اعم از دانشجو و استاد و ناشر- در وضعیت ناپایداری قرار داشتند که تصمیم گیری برایشان سخت بود.

بسیاری از این ناشران دانشگاهی، هنوز به فضای کتاب الکترونیک ورود نکرده بودند و فروش آنها با افت جدی مواجه شد. البته بودند ناشرانی که از قبل به این فرصت فکر کرده بودند و در این شرایط بحرانی، بخشی از افت فروش کتاب کاغذی را جبران کردند و حتی بودند ناشرانی مانند انتشارات دانشگاه تهران که با تکیه بر بودجه دولتی، تمام کتاب الکترونیک خود را برای مدتی به صورت رایگان در یکی از پلتفرم‌های فروش کتاب الکترونیک رایگان کرد. 

به نظر می‌رسد که در شرایط کرونایی، همانطور که آموزش آنلاین و ویدئویی با همه نواقص آن در دستور کار قرار گرفته است، فرصت ویژه‌ای برای ورود ناشران دانشگاهی به عرصه نشر الکترونیک فراهم شده است. 

البته که پلتفرم‌های کتاب الکترونیک باید تنوع خدمات خود و همینطور سرعت خدمات خود را افزایش جدی دهند. امکان ویرایش سریع به ناشران دانشگاهی، برای بروز رسانی آمار و اطلاعات مندرج در کتاب و بروز رسانی جداول و مثال‌ها یکی از ساده‌ترین امکانات است. البته که مجوز ارشاد و سایر موارد قانونی انتشار هم در این تغییرات باید لحاظ شود. ایده‌های خلاقانه دیگری هم حتما وجود دارند که در گفتگوی میان پلتفرم‌های نشر الکترونیک و ناشران دانشگاهی و اعلام نیازها و ظرفیت‌ها به یکدیگر خلق خواهد شد.

ثبت نظر

کاربران بیان میتوانند بدون نیاز به تأیید، نظرات خود را ارسال کنند.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.

نظرات (۴)

سر گشته ۱۸ شهریور ۹۹، ۰۰:۱۶
سلام
سوالی داشتم
تقریبا چند درصد از قیمت کتاب بابت چاپ و کاغذ هست؟
به نظرم یکی از مشکلات اساسی انتشار الکترونیک کتاب قیمت های بالاست. وقتی قیمت چاپ و کاغذ حذف میشه مگر چقدر حق ناشر و حق نویسنده و ... هست که اینقدر کتابها رو بعضا گرون عرضه می کنند؟
اشکالات دیگه هم هست.مثل این که اگر کسی نسخه ی چاپی میخره چرا بهش نسخه ی الکترونیک رو رایگان نمیدن؟ یا این که خرید نسخه ی الکترونیک محدود به نرم افزارهای خاص شده و این نرم افزارها هم نسخه ی الکترونیک کتاب رو با رمزنگاری ذخیره می کنند که عملا بدون اون نرم افزار کاربر نتونه کتاب رو مطالعه کنه در حالی که چنین کاری قانونی نیست و کاربر مالک اون کتاب هست و کتاب باید در اختیارش قرار بگیره تا هر طور میخواد عمل کنه.

محفوظ باشید ان شاءالله
قاسم صفایی نژاد: ۱۸ شهریور ۹۹، ۰۸:۴۷
سلام. در این لینک می‌تونید بخش‌های مختلف یک کتاب رو ببینید که چند درصد از قیمت تمام شده کتاب رو شامل میشن:
همانطور که می‌بینید زیر ۳۰ درصد قیمت چاپ و کاغذ هست. لینک رو ببینید و بخش‌های مختلف رو ببینید متوجه میشید که هزینه‌های دیگری هم هست.
در کتاب صوتی که همین هم نیست. چون استودیو و گوینده و موسیقی و صداگذاری و ... هزینه‌های تولید رو به شدت افزایش میدند.
وقتی یک نفر نسخه چاپی رو میخره، چرا باید نسخه الکترونیک رو رایگان بگیره؟ 
رمز نگاری که حتما لازمه. شما به خودتون نگاه نکنید. سودجویانی هستند که کسب و کارشون اینه که از کتابی که برای بقیه است، پول دربیارن. اگر رمزنگاری نشده باشه و محافظت نشه، یکی از اون سودجویان هم میتونه کتاب رو به صورت رایگان یا حتی پولی در جاهای دیگه عرضه کنه. اونوقت چه اتفاقی برای ناشر و نویسنده می‌افته؟ اصل رمزنگاری که حتما باید باشه. ناشر میتونه خودش رمزنگاری کنه و اپ خودش رو نصب کنید، میتونه هم بسپره به پلتفرمی که این خدمت رو بهش در ازای درصدی از فروش ارائه میده. یک کتاب هست به نام انقلاب پلتفرم‌ها. بخونید به نظرم. اونجا متوجه میشید که سپردن کتاب به پلتفرم‌ها چه مزایایی هم برای پلتفرم، هم برای ناشر و هم برای مخاطب داره.
سر گشته ۱۸ شهریور ۹۹، ۱۳:۵۳
بابت توضیحات و پیوندی که قرار دادید ممنون
خب از درصد کتابفروش و بازاریابی چقدر باقی میمونه؟ پلتفرم ها که اگه اشتباه نکنم بیشتر درآمدشون از تبلیغات هست ولی باز شما بهتر می دونید که چقدر بابت فروش میگیرند. در مورد بازاریابی هم اگر ناشر تو همون پلتفرم تبلیغاتی نداشته باشه که چه هزینه ی بازاریابی ای داره؟ خود ناشر می تونه مستقیم و بدون واسطه کتاب ها رو به پلتفرم ها بده. یا اگر خود ناشر سایت فروش داشته باشه باز هم همین هزینه ها کمتر میشه اگر فرض کنیم چنین هزینه های وجود دارند.
در مورد هزینه های مدیریتی توضیح میدید؟

چون یک بار با خرید نسخه ی چاپی تمام هزینه ها رو پرداخت کرده منطقی هست که نسخه ی الکترونیک براش رایگان باشه. البته منظورم لزوما از طریق پلتفرم ها نیست.

خب اون سودجویان که هر کار بکنید باز هم راه کپی برداری خودشون رو خواهند داشت و به خواست خودشون می رسند. حالا کمی سخت تر میشه ولی باز هم اتفاق میفته. خیلی راحت میتونه نسخه ی چاپی کتاب رو اسکن کنه یا از همین نسخه های الکترونیک تصویر بگیره. یا اگر حوصله کنه رمزنگاری پلتفرم ها رو بشکنه و ... . بالاخره این دعوا دعوای ناشر و قانون شکن هست صحبت بنده اینه که چرا باید دودش به چشم مشتری بره؟

بابت وقت و حوصله ای که میگذارید ممنونم
قاسم صفایی نژاد: ۱۸ شهریور ۹۹، ۱۴:۵۷
کتابفروش که در کتاب الکترونیک میشه پلتفرم و ۳۰ درصد میگیره. شما در پلتفرم‌ها تبلیغاتی می‌بینید؟
در مورد بازاریابی هم اگه بیشتر از ۱۵ درصد نباشه، کمتر نیست. به هر حال ناشر باید یه کتاب رو تبلیغ کنه که به چشم بیاد. مخصوصا در فضای مجازی برای کتاب الکترونیک. اینکه کتاب بره بین ۴۰ هزار تا کتاب دیگه در پلتفرم قرار بگیره که باعث نمیشه کتاب دیده بشه. در پلتفرم معمولا کتابی دیده میشه که در ویترین صفحه اول باشه. مابقی باید خودشون تبلیغ کنند و به اطلاع مخاطب برسونن که همچین کتابی منتشر شده و اونو ترغیب کنند که این کتاب رو بخره.
هزینه‌های مدیریتی، عملا هزینه‌هایی هست که به اداره یه نشر مرتبط هست. مثلا اجاره دفتر، خرید تجهیزات، هزینه‌های جاری مثل اینترنت و برق و آب و ...، یا حتی حقوق پرسنلی که در یک انتشارات کار میکنند. اینا هم حذف نمیشه در کتاب الکترونیک.

مثل این می‌مونه که شما بگید بالاخره یه خودروی ارزون قیمت رو دزدها راحت می‌تونن باز کنند، پس دزدگیر نزنیم. خب ناشران رضایت نمیدن انقدر راحت فایلشون لو بره. پلتفرمی که DRM (سامانه مدیریت کپی رایت) قوی نداشته باشه رو اصلا ناشران باهاش کار نمی‌کنند. همین سامانه و حفظ و نگهداری اون هم کلی هزینه به پلتفرم‌ها تحمیل می‌کنه. اگه این قضیه انقدر راحت بشه، تعداد سودجویان ممکنه به عموم مردم گسترش پیدا کنه. 
سر گشته ۱۸ شهریور ۹۹، ۱۵:۳۱
یعنی پلتفرم ها بیشتر از کتاب فروش درصد می گیرند؟! بعد هزینه تبلیغات هم که مجزا میگیرند! خسته نباشند
منظور بنده همون تبلیغات کتابها بود که ذیل هزینه بازاریابی و تبلیغات توضیح دادید.
خب اینطور باشه خود ناشر سایت فروش بزنه که خیلی به نفعش میشه.
بعد اگر ناشر فقط ناشر الکترونیک بشه که خیلی از هزینه های مدیریتی هم از بین میره. مشتری نشر الکترونیک هم فقط با همین بخش نشر ارتباط داره و هزینه های دیگه باید روی مشتری نسخه ی چاپی سرشکن بشه نه مشتری نسخه ی الکترونیک.

مثالی که زدید درست نیست. مالک ماشین کلید و کنترل دزدگیر در اختیارش هست و این ها براش محدودیتی ایجاد نمی کنند. اما مالک کتاب عملا کتاب در اختیارش نیست و ملزم هست که صرفا در یک فضای خاص از کتابش استفاده کنه. مثل این که بنده کتابی رو بخرم ولی بهم بگن فقط میتونی تو کتابفروشیها یا مثلا کتابخانه ها از این کتاب استفاده کنی چون اگه از این بردی بیرون ممکنه خودت یا یکی دیگه از این کتاب کپی برداری کنه. بالاخره یا مشتری مالک کتاب هست یا نیست دیگه اینطوری که ظلم به مشتری میشه.
میدونم مشکل و ضعف اصلی از قانون و نظارت و مجازات قانون شکن هست ولی اینها دلیل محدودیت گذاشتن برای مالک که نیست. اینطور ناشر توپ رو میندازه تو زمین مردم که مردم مجبور بشن برن از قانون گذار و پلیس و قاضی مطالبه برخورد با قانون شکن کنند تا هر زمان که ناشر خیالش از این بابت راحت شد، حق مالک و مشتری رو کامل بده. درسته؟
حالا محدودیت سنگین نیست و زیاد پرداختن به این بحث هم معقول نیست ولی صحبت بنده اینه که نباید اینطوری باشه و به خاطر مشکلات دیگه به مشتری ظلم بشه.

ممنونم بابت توضیحات تون فقط اینکه در نهایت ناشر چند درصد میتونه نسخه ی الکترونیک رو ارزون تر کنه و قیمت منصفانه چقدر هست به نظرتون؟ همون سی درصد کمتر از نسخه ی چاپی؟

محفوظ باشید ان شاءالله
قاسم صفایی نژاد: ۱۸ شهریور ۹۹، ۱۶:۰۳
سیستم پخش و توزیع کتاب کاغذی در ایران ۴۰ درصد میگیره. این آماری که من دادم برای کشورهای غربی هست. کمی متغیر هست در کشورهای مختلف بنا بر شرایط بازار. اما حدودا همینه.
پلتفرم‌ها هزینه تبلیغات نمیگیرن دیگه از ناشر. اصلا تبلیغات ندارن پلتفرم‌ها که هزینه تبلیغات بگیرن از کسی. من نمیدونم شما چه موضوعی رو دارید میفرمایید.
خود ناشر سایت فروش بزنه، به دلیل اینکه هم هزینه رمزنگاری زیاده، هم اینکه مخاطب نمیاد صدها اپلیکیشن روی گوشی خودش نصب کنه، بلکه ترجیح میده یکی یا نهایتا دو تا اپلیکیشن کتاب داشته باشه، به نفع ناشر نیست. ضمن اینکه یوزر گرفتن برای اپ خودش و هزینه‌های بازاریابی جدیدی که تحمیل میشه هم زیاده. اما در پلتفرم که حضور داشته باشه، میتونه از مخاطبان اون پلتفرم هم استفاده کنه.
چرا هزینه مدیریتی از بین میره؟ ناشر الکترونیک مدیر نداره؟ مسئول محتوایی و ارزیاب و ویراستار و طراح جلد و بازرگانی و روابط عمومی نداره؟ دفتر اجاره نمی‌کنه؟ آب و برق و اینترنت نداره؟ پژوهش لازم نداره؟ 
من کلا با روش قیمت گذاری این مدلی روی کتاب الکترونیک موافق نیستم. به نظرم فرمول قیمت گذاری متفاوته. اما نمی‌تونم چیزی بگم چون در حال طراحی این ایده‌ها هستیم و باید عملیاتی‌اش کنیم. 

سر گشته ۱۸ شهریور ۹۹، ۱۸:۲۲
باز هم به نظرم 30 درصد برای نرم افزارها منصفانه نیست. شما حساب کنید با این همه حجم ناشر و کتاب ها و فروشی که دارند 30 درصد چقدر زیاد میشه. در صورتی که نرم افزار یک بار طراحی میشه و بعدش هزینه هاش فقط بحث پشتیبانی مشکلات یا هزینه های فضاهای ذخیره اطلاعات هست و توسعه ی آنچنان زیاد دیگه نیست و میتونن تیم کاری رو کوچیک کنند.
تبلیغات که دارند. اغلب نرم افزارهایی که بنده دیدم چه تو سایت و چه تو نرم افزارهای اندرویدشون تو صفحه ی اصلی تبلیغات بعضی کتاب ها رو قرار میدن.

اینکه بنده میگم ناشر خودش سایت بزنه ناظر به این هست که حق مشتری رو کامل بهش بده نه اینکه باز کتاب رمزنگاری شده و تحت فضای خاص به مشتری عرضه کنه. اگر بخواد تحت چنین شرایطی کتاب عرضه کنه بله مجبور هست علاوه بر سایت نرم افزار تحت پلتفرم های مختلف هم عرضه کنه که کاربر در هر سیستم عاملی بتونه از کتاب الکترونیک اون انتشارات استفاده کنه. که اینکار عملا به صرفه نیست مگر برای انتشاراتی های خیلی بزرگ. رمزنگاری هم یک جزء کوچک از کار هست و هزینه ی چندانی نداره. و اگر قرار باشه تو سایت و نرم افزار خود انتشارات قیمت کمتر باشه خب نیازی به تبلیغات برای جذب کاربر و مشتری هم نیست یا می تونن تو نسخه های الکترونیکی کتب سایت و نرم افزار اختصاصی انتشارات رو معرفی کنند. بگذریم در هر حال صحبت بنده ناظر به این بود که صرفا سایت فروشگاهی طراحی بشه و نسخه ی الکترونیکی کتاب در اختیار کاربر قرار بگیره.

در مورد هزینه های مدیریتی هم حق با شماست.
این قیمت گذاری های بعضا عجیب برای همه ی کتاب ها و ناشرها نیست و اونهایی هم که دارن با قیمت های بالا و غیر منصفانه کتاب های الکترونیک شون رو عرضه می کنند به مرور ضربه ش رو هم می خورند به شرطی که بقیه ناشرها باهاشون همراهی نکنند.

آقا ببخشید من وقت شما رو هم گرفتم خیلی ممنونم که حوصله گذاشتید و توضیح دادید
محفوظ باشید ان شاءالله