پژوهشگر

۴۷۵ مطلب با نشانه «یادداشت» ثبت شده است

صلح امام حسن؛ درس ولایت‌پذیری به تاریخ

صلح امام حسن (ع) با معاویه از دشوارترین حوادثی بود که بر ائمه معصومین پس از رحلت پیامبر اعظم (ص) از ناحیه «امت اسلامی» وارد شد. امام حسن (ع) بوسیله این صلح، با تحمل محنت طاقت‌فرسا به اهداف خود که «مراعات حکم خدا و قرآن و پیامبر و صلاح مسلمانان» [1] بود، نایل آمدند.

در جریان صلح، دوستداران حضرت (ع) عموماً دارای سه موضع بودند و هستند: دسته اول ایشان را به راحت‌طلبی و عافیت‌اندیشی متهم می‌کردند؛ دسته دوم از روی شور و احساس، آرزو می‌کردند که ای کاش ایشان از راه شهادت، زندگی می‌یافت و دسته سوم که جمع اندکی از مردم آن روزگار را شامل می‌شد، مطیع آن حضرت بودند.

دلایل صلح امام حسن (ع) به صورت مبسوط و مدلل در کتاب «صلح امام حسن (ع)، پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ» مرقوم است و در این مقال نمی‌گنجد اما به عنوان اصلی‌ترین دلایل می‌توان به چند مورد اشاره کرد:

- حفظ عقیده

- زنده نگه‌داشتن شیعیان، توجه به آینده جریان شیعی و جلوگیری از نابود شدن آن

- خیانت اکثریت یاران و نزدیکان

- آشکار کردن چهره معاویه برای مردم و زمینه‌سازی قیام عاشورا

البته در کنار این دلایل، مفاد عهدنامه را می‌توان به عنوان پیروزی امام حسن (ع) در صلح ذکر کرد. پس از صلح، معاویه به سرعت مفاد عهدنامه را زیر پا گذاشت و بدینوسیله رفته رفته گرد و غبار فتنه کنار زده شد. گرد و غبار فتنه‌ای که با روی کار آمدن یزید شرابخوار و میمون‌باز به کلی از بین رفت و باعث بیداری اسلامی گردید.

درسی که شیعیان از صلح امام مجتبی (ع) باید بیاموزند، این است که مخصوصا در زمان فتنه، در امر ولی خدا نباید تشکیک کرد و باید در صلح و جنگ بدون چون و چرا از ایشان تبعیت کرد. همیشه در تاریخ اسلام انسان‌هایی بوده و هستند که از رهبر خود پیشی گرفته و افراط کرده‌اند و دسته‌ای دیگر که بخاطر شک و شبهه‌ها عقب مانده‌اند. این دو دسته همواره باعث تضعیف جبهه اسلامی و موجب سوءاستفاده دشمنان اسلام از آن‌ها بوده‌اند.

همانطور که پس از انقلاب اسلامی ایران نیز افراد و گروه‌هایی وجود داشته و دارند که در زمانی که ولی فقیه با گفتار و کردار خود سعی بر شناساندن چهره واقعی منافقین به عموم مردم را دارند، ایشان را متهم به سازش می‌کنند و زمانی که چهره منافقین آشکار شده است و عزم بر اجرای احکام الهی است، ایشان را متهم به تندروی!

در دوره آخرالزمان و زمانی که فتنه‌ها سخت و شدیدتر خواهند شد باید تمام همت ما بر این باشد تا دشمن را حتی در لباس دوست بشناسیم. شناختی که بیش از همه نیاز به بصیرت دارد و بصیرتی که دارای سه ضلع است: «هوشمندی، شناخت دین خدا و تقوا.» [2]

پاورقی:

[1]- صلح امام حسن (ع)، پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ؛ گفتار نخست. نویسنده: شیخ راضی آل یاسین؛ مترجم: سید علی حسینی خامنه‌ای

[2]- آیت الله محمدتقی مصباح یزدی؛ سخنرانی در جمع ناظران شورای نگهبان؛ ششم اسفند 1389

* این یادداشت را می‌توانید در نسیم آنلاین ببینید.

یادداشت

یه نکته جالب!

این روزها که بلاگر و وردپرس به دلایلی فیلتره، به دلیل رعایت قانون ما هم احترام میزاریم. اما سؤال اینه که حالا که نمایش وبلاگ‌های تحت سرویس بلاگر فیلتره، چرا سیستم کنترل پنل اون فیلتر نیست و میشه پست رو ارسال کرد ولی باز هم صفحه اصلی وبلاگ به نمایش درنمیاد؟!

یادداشت

رسانه بی‌طرف و جاده دوطرفه!

سالها می‌گذرد از روزی که سردمداران جوامع سرمایه‌داری «رکن چهارم دموکراسی» خود را «مطبوعات و رسانه‌ها» نام نهاده‌اند. رسانه‌هایی که دعوی آزادی بیان و آزادی اطلاعات دارند و بی‌طرفی. آزادی بیانی که فقط متعلق به کسانی است که مدیر بنگاه‌های بزرگ خبرپراکنی غرب باشند و یا رابطه مستقیم و غیرمستقیم با آن‌ها داشته باشند؛ و بی‌طرفی‌ای که دیگر حرفه‌ای نیست. دیگر مانند دهه‌های قبل، رسانه‌های بزرگ نمی‌توانند ادعای بی‌طرفی کنند ولی عمل متفاوتی انجام دهند و انتظار داشته باشند مردم باور کنند. «سواد رسانه‌ای» [1] مردم جوامع مختلف و مخصوصا جهان اسلام و همچنین بخش‌هایی از جهان سوم در حال افزایش است و ترفندهای رسانه‌های بزرگ غربی توان غلبه بر آن‌ها را ندارد.

به عنوان نمونه بی‌بی‌سی فارسی در پرداختن به راهپیمایی 22 بهمن مردم ایران، فقط به اشاره کردن در حد یک یادداشت تحت عنوان «ایران در هفته‌ای که گذشت» بسنده کرد. سؤال این است که آیا در کنار هم قرار دادن زمان و نحوه پرداختن این بنگاه خبرپراکنی به این راهپیمایی و مابقی اتفاقات به نفع نظام سرمایه‌داری غرب، جای ابهام و شکی برای بی‌طرف نبودن این رسانه باقی می‌گذارد؟

جای خوش‌بینی است که روز به روز عدم بی‌طرفی این رسانه‌ها در بین عموم مردم دنیا آشکارتر می‌شود و این نکته را به ما گوشزد می‌کند که بهترین فرصت است برای اینکه بتوانیم جریان دوطرفه و چندطرفه «انتقال اطلاعات و باطن ملتها» را بهبود بخشیم. یادمان نرفته دغدغه چهار سال و نیم پیش رهبر معظم انقلاب را؛ وظیفه ما این است که نقشه راه ایشان را مبنی بر افزایش «جاده‌های دو طرفه و چندطرفه اطلاعاتی» با نگاهی عمیق، عملیاتی کنیم:

«من اگر یک نگاهى به وضع رسانه‏اى دنیا بکنم، نگاه من به وضع کنونى رسانه در دنیا، یک نگاه خوش‏بینانه‏اى نیست؛ این را باید به شما مدیران و برنامه‏سازان بگویم. آنچه را که رئیس محترم این اتحادیه از لحاظ پیشرفتها و اینها بیان کردند، اینها را من رد نمى‏کنم، وجود دارد؛ لیکن نگاه به وضع رسانه‏اى در دنیا، یک نگاه امیدوارکننده، دلگرم‏کننده و راضى‏کننده نیست. امروز جاده‏ى رسانه‏اى و ارتباطات، یک جاده‏ى دوجانبه و چندجانبه نیست؛ یک جاده‏ى یک‏طرفه است؛ یعنى باید گفت آنچه را که صاحبان قدرت رسانه‏اى و امپراطورى رسانه‏اى مى‏پسندند، با استفاده از علم و فناورى پیشرفته، به زوایاى دنیا منتشر و منعکس مى‏کنند. آنچه آنها مى‏پسندند، چیست؟ آن مفاهیمى که آنها مى‏خواهند منتشر کنند، چیست؟ آیا یک مفاهیم انسانى است؟ آیا برخاسته‏ى از حس فضیلت‏طلبى است؟ آیا واقعاً در آن، عدالت انسانى وجود دارد؟ چنین چیزى را ما مطلقاً احساس نمى‏کنیم. امروز امپراطورى خبرى و رسانه‏اى دنیا، تقریباً به طور کامل و نزدیک کامل، در انحصار کسانى است که آنها براى دنیا فضیلت اخلاقى، دین، ایمان، معنویت و صلح را نمى‏خواهند. همان کسانى بیشترین تسلط را بر رسانه‏هاى دنیا دارند که بزرگ‏ترین کارخانه‏هاى اسلحه‏سازى را دارا هستند؛ منهدم‏کننده‏ترین و ویران‏گرترین بمبهاى اتمى در اختیار آنهاست یا مرتبط با آنهاست؛ سیاستهاى سلطه‏جویانه جزوِ کارهاى روزمرّه و دائمى آنهاست. رسانه‏ها بیشتر در اختیار اینهاست.

البته امروز با پنجاه سال و بیست سال پیش تفاوت کرده است؛ ملتها و کشورهاى مستقل، به رسانه‏هایى دسترسى پیدا کرده‏اند؛ تا حدودى کار خودشان را مى‏کنند؛ اما همچنان بین آن چیزى که هست و آن چیزى که باید باشد، فاصله‏ى زیادى هست؛ یعنى همان جاده‏ى دوطرفه و چندطرفه که بتواند باطن ملتها و مفاهیم محترم در چشم ملتها را به درستى به یکدیگر منتقل کند.» [2]

پاورقی:
[1] - سواد رسانه‌ای (Media Literacy) عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آن‌ها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.

[2] - بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مدیران و برنامه سازان رسانه‌ای کشورهای مختلف 26/2/85

این یادداشت را در نسیم آنلاین هم ببینید.

یادداشت

تکرار سی‌ساله!

دیروز سخنان رهبر معظم انقلاب بازتاب‌های مختلفی در بین مسلمانان جهان و البته رسانه‌های جمعی داشت. اما در این بین بوق‌های تبلیغاتی دشمن، همان کاری را کردند که در طی سالیان سال علیه جمهوری اسلامی انجام می‌دادند. به ذکر یک مثال بسنده می‌کنم.

تمام کسانی که صحبت‌های رهبر معظم انقلاب را به طور کامل گوش کردند، متوجه شدند که بن‌مایه اصلی فرمایشات ایشان در مورد اتفاقات مصر، استقلال‌خواهی مردم مصر بود در برابر وابستگی دولت حسنی مبارک به آمریکا. دومین نکته هم که تاکید فراوانی بر آن داشتند این بود که مصر، قبل از دولت حسنی مبارک و قبل از وابستگی به آمریکا، رهبر دنیای عرب بود و بنابراین باید وابستگی به آمریکا را قطع کنند.

اما بی‌بی‌سی فارسی گزارش جالبی از این سخنان داد؛ بی‌بی‌سی با انتخاب گزینشی جمله: «حوادث امروز شمال آفریقا برای ملت ایران معنی خاصی دارد. این همان چیزی است که همیشه به عنوان حدوث بیداری اسلامی به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی گفته می‌شود.» و تاکید و برجسته کردن این جمله، باز همان کاری را کرد که مقام معظم رهبری پیش‌بینی کرده بود:

«برادران و خواهران عزیز! اینها تجربیات ما است، من به عنوان برادر مسلمان شما و از سر تعهد دینی، آن را با شما درمیان گذاشتم. بوقهای تبلیغاتی دشمن مانند همیشه فریاد خواهند کرد که ایران میخواهد دخالت کند، میخواهد مصر را شیعه کند، میخواهد ولایت فقیه را به مصر صادر کند و میخواهد و میخواهد... این دروغها را سی سال است میگویند تا ملتهای ما را از یکدیگر جدا و از کمک یکدیگر محروم کنند و مزدوران آنها هم آن را تکرار می‌کنند.»

یادداشت

امام رئوف دوره بی‌مرامی‌ها

سلام حضرت ارباب
روزها می‌گذرد و حس می‌کنم برخلاف اون چیزی که بهش معتقدم خیلی موفق نیستم در دوری از دنیا. «اخرج حب الدنیا من قلبی» کم کم داره برام آرزو میشه. بعضی روزها می‌تونم خودمو بهت نزدیک کنم ولی تعداد این ایام خیلی طولانی نمیشه و دوباره روز از نو، روزی از نو.
اما خوبی روزهای خاصی که متعلق به تو هست، اینه که دل سرگردون من رو متوجه تو می‌کنه؛ این روزها همش با خودم می‌گم:
دلم بقیع و من زائر سرگردون دوباره قلبم شد توو مدینه مهمون
هر چی که به آخرالزمان نزدیک می‌شیم، مثل اینکه حفظ کردن ایمان هم سخت‌تره. فتنه‌هایی که یه روزهایی مطمئن بودم ازش سربلند بیرون میام، کم کم داره انقدر سخت میشه که نگرانم می‌کنه. نگرانم می‌کنه که به آرزوم نرسه؛ آرزوی این‌که در آخرت هم پیشت باشم و کریمی‌ات رو اونجا کامل حس کنم. این دنیا که ظرفیت کرامت تو رو نداره. به معرفت و شناخت خودت و راهت خیلی نیاز دارم...