در هر دوره زمانی ممکن است سازمان، کارخانه یا یک واحد تولیدی ورشکست شود، تعطیل شود یا هر اتفاق دیگری برایش رخ دهد. در بعضی از دوره‌های زمانی می‌تواند این اتفاق بیشتر بیفتد و در برخی دیگر از زمان‌ها کمتر. یکی از این واحدهای تولیدی که در سال‌های اخیر مشکلات بسیاری دارد، شرکت روغن نباتی پارس قو است که مشکلات کارگری آن در دوره زمانی است که کارخانجات دیگری نیز دچار بحران هستند.
کارگران این شرکت هم مانند سایر شرکت‌های بحران زده دچار مشکلاتی هستند؛ مشکلاتی اساسی. کارگرانی که با حقوق پایین و نزدیک به کف حقوق وزارت کاری گذران زندگی می‌کنند و معمولا مخارج بالای زندگی در تهران و اجاره خانه و ... مجال پس انداز به آنها نمی‌دهد. طبیعتا این دسته از کارگران متفاوت هستند با مثلا دسته‌از کارکنان شرکتی دیگر که با حقوق بالا فرصت پس انداز داشته‌اند.
شرکت روغن نباتی قو، از چند سال پیش که به بخش خصوصی واگذار می‌شود مشکلات فراوانی دارد: تولید به حداقل میزان رسیده است، آن هم در برهه‌هایی از زمان که تولید وجود دارد. مالکان جدید کارخانه، تحریم دانه‌های روغنی را بهانه قرار داده‌اند که به دلیل فعالیت سایر شرکت‌های روغنی کشور، از سوی کارگران پذیرفتنی نیست. طی این چند سال، حقوق کارگران چند ماه یک بار واریز شده است و عدم پرداخت حق بیمه آنها، منجر به عدم تمدید دفترچه درمانی آنان شده است.
حال فرض کنید کارگری با سابقه کار 18 سال که با حقوق 1 میلیون و 200 هزار تومان گذران زندگی می‌کند و ماهی مثلا 400 هزار تومان اجاره خانه می‌دهد و فرزندانی هم دارد، چه زندگی سختی را سپری می‌کند اگر سه ماه حقوق معوقه از کارفرمای خود نیز طلبکار باشد!
همین چند ماه قبل بود که یکی از کارگران که نه حقوق خود را دریافت کرده بود و نه دفترچه خود را تمدید شده می‌دید، با مریضی فرزندش روبرو شد. یک بیماری قابل علاج و کم هزینه اما خیلی راحت‌تر از آنچه که در تصورمان بگنجد، فرزندش را از دست داد! اینجا دیگر بیمه‌ای هم تمدید نشده است که مدیری وقیحانه بگوید: «همه مسافران قطار بیمه بوده‌اند، جای هیچ نگرانی نیست!»
گویا مدیران طعم محرومیت را نچشیده‌اند و به همین دلیل باورشان نمی‌آید که خانواده‌ای می‌تواند مشکل مالی 100 هزار تومانی داشته باشد که دیگر چوب خط قرضش هم پر شده باشد و به خاطر همین اتفاق ساده، بلایی سر خانواده بیاید که هیچوقت جبران نمی‌شود. کارگرانی که وقتی از مدیران خود ناامید هستند، می‌خواهند تجمعی برگزار کنند تا شاید راهی باشد که از طریق قانون، حقوق خود را احقاق کنند اما مجوز نمی‌دهند و بدون مجوز هم که مشکل امنیتی ایجاد می‌کند! و ادامه ماجرا...
از همه این بحث‌ها بگذریم؛ روز گذشته با چند رسانه انقلابی تماس گرفتم تا شاید با برجسته شدن رسانه‌ای حرف این کارگران به گوش مسئولین برسد اما پاسخ برخی از آنان کارگران را ناامیدتر کرد. یکی از آنها گفت: چون این دست کارخانجات زیاد شده و احتمال درگیری هم هست، ما نمی‌توانیم پوشش دهیم، چون ممکن است تبدیل به مسئله امنیتی شود! دیگری گفت: ممکن است فشار دولت روی ما زیاد شود. دیگری گفت: خودم از نظر مالی در مضیق هستم و آنقدر خبرنگار ندارم که بتوانم حتی خبرهای مهم را پوشش دهم و ...البته بودند کسانی که قول همکاری دادند. بماند که کارگران می‌گویند برخی رسانه‌ها با جهت‌گیری خاص (مثلا انتقال کارخانه به خارج از تهران) این خبر را پوشش می‌دهند و کسی دغدغه مطالبات ما را ندارد.
سخنم این است که صاحب این انقلاب مردم هستند و به جای اینکه قبل و بعد از انتخابات، تحلیل کنیم که چگونه مردم رأی به اصلح دهند یا چرا مردم مناطق محروم در فلان دوره از انتخابات کمتر شرکت کرده‌اند، کمی حواسمان به نیازهای فوری و ضروری مردم باشد. مردم فقط کسانی نیستند که صدای بلندی دارند و می‌توانند از طرق مختلف صدای خود را به گوش مسئولین و سایرین برسانند. گاهی مردم کسانی هستند که دستشان به جایی بند نیست و صدایی از آنها درنمی‌آید. ممکن است روزهای سختی را بگذرانند اما بالاخره این روزها می‌گذرد و مردم و قدرتشان باقی می‌ماند.
فیلم مصاحبه با کارگران و کارگری که فرزند خود را از دست داده است را اینجا ببیند.
این یادداشت به عنوان سرمقاله شماره 24 ماهنامه مدیریت رسانه منتشر شده است.
اجتماعات بشری جهت تشریک مساعی در جهت اهداف مشابه به وجود آمده‌اند. سازمان‌ها به عنوان نوعی از اجتماعات بشری نیز ایجاد شدند تا عده‌ای برای رسیدن به هدف مشترک با هم همکاری نمایند و در یک تقسیم وظایف و سازماندهی مناسب بتوانند به سمت موفقیت رهسپار شوند؛ موفقیتی که همراه با مسئولیت اجتماعی توأمان باشد.
شتاب و گستردگی تحولات جوامع بشری بخصوص در چند دهه اخیر، کار را برای سازمان‌های مختلف سخت کرده است. سازمان‌ها باید با دیدگانی تیزبین گذشته و حال و آینده جامعه هدف خود را مدنظر داشته باشند تا بتوانند حیات خود را تأمین نمایند. اثرات پدیده‌های نوین بر سازمان‌ها و همچنین خلاقیت سایر سازمان‌ها منجر به نیازمندی سازمان‌ها به یکدیگر در طی زمان شده است؛ نیازمندی برای هم‌افزایی و به اشتراک‌گذاری توانایی‌های اساسی جهت افزایش کارآیی و اثربخشی.
یکی از روش‌های ایجاد و تقویت این هم‌افزایی، ایجاد سازمان‌های هولدینگی است. موضوع ایـجاد یـا تـوسعه هولدینگ، زمانی مطرح می‌شود که هدف سازمان، اداره بیش از یک شرکت است. سازمان با هدف ایجاد تنوع در فعالیت و افزایش تـعداد شـرکت‌ها، با پیوند بین کسب‌وکارهای شرکت‌های تابعه، حلقه‌های مفقوده این شرکت‌ها را رفع و زنجیره ارزش را تکمیل می‌کند. در چنین شرایطی شرکت هولدینگ، برای موفقیت بیشتر شرکت‌های زیرمجموعه خود بین آنان هم‌افزایی ایجاد می‌کند.
اقتصاد مقاومتی کلیدواژه‌ای است که در سال‌های اخیر بسیار بر سر زبان‌ها است. کلیدواژه‌ای که راهبرد کلان نظام جمهوری اسلامی در مقابله با جنگ اقتصادی دشمن است و وظیفه اجرای آن بر دوش یک قوه و نهاد نیست و نیازمند تشریک مساعی همه قوا، نهادها، سازمان‌ها و مردم است. رسانه‌ها نیز به عنوان یکی از ارکان جوامع جدید باید در اقتصاد مقاومتی نقش‌آفرین باشند.
اقتصاد مقاومتی را می‌توان از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار داد. یکی از مفاهیم مهم حوزه اقتصاد در این میان «ملی‌گرایی مصرفی» است. شاخص ملی‌گرایی مصرفی توسط شیمپ و شارما (1987) در جهان مطرح شده است و منظور از آن، گرایش به مصرف کالای داخلی توسط مصرف کنندگان است.
در این گزارش راهبردی پس از مرور پیشینه تحقیقاتی «ملی‌گرایی مصرفی» در جهان و ایران، به بررسی سیاست‌های کلی و قوانین مرتبط با آن در ایران پرداخته‌ایم و پس از آن به تبیین نقش رسانه‌ها در بهبود این شاخص همت گمارده‌ایم. در پایان نیز سعی شده است راهکارهایی برای افزایش شاخص ملی‌گرایی مصرفی با رویکرد نقش رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی آن ارائه شود.
این گزارش راهبردی را می‌توانید از سایت مرکز پژوهشی آرا دریافت نمایید.
کتاب «برای درک رسانه‌ها» اثر مارشال مک لوهان در سال 1377 توسط مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیما و با ترجمه سعید آذری در 444 صفحه منتشر شد. در این کتاب، مک‌لوهان سعی دارد در راستای سایر نظریات خود به بررسی تعدادی از اصلی‌ترین امتدادهای حواس انسانی و برخی از نتایج روانی و اجتماعی آنها بپردازد. در مقدمه کتاب به نکته جالب توجهی اشاره شده است که سه چهارم مطالب کتاب جدید است و برای اولین بار مطرح می‌شود و از منبع دیگری اقتباس و گردآوری نشده است.
این کتاب شامل 33 فصل است:
فصل اول- پیام، خود رسانه است
فصل دوم- رسانه‌های سرد و گرم
فصل سوم- قانون رفت و برگشت در رسانه‌های گرم «فوق گرم»
فصل چهارم- عشق به وسایل «نارسیس خودشیفته»
فصل پنجم- انرژی پیوندها «رابطه‌های خطرناک»
فصل ششم- رسانه‌ها، انتقال دهنده هستند
فصل هفتم- مبارزه و سقوط؛ شکست‌ناپذیری قدرت خلاقه
فصل هشتم- کلام؛ گلی اهریمنی؟
فصل نهم- نوشته؛ چشم جایگزین گوش می‌شود
فصل دهم- جاده‌ها و امپراتوری‌های کاغذ
فصل یازدهم- اعداد؛ چهره توده‌ها
فصل دوازدهم- لباس، امتدادی از پوست بدن
فصل سیزدهم- مسکن واقعیتی نو و افق‌هایی تازه
فصل چهاردهم- پول؛ کارت اعتیاری فقرا
فصل پانزدهم- ساعت؛ رایحه زمان
فصل شانزدهم- باسمه؛ چیزی برای یافتن
فصل هفدهم- داستان‌های مصور؛ مد: پیش درآمدی بر تلویزیون
فصل هجدهم- نشریه؛ معمار ناسیونالیسم
فصل نوزدهم- چرخ، دوچرخه، هواپیما
فصل بیستم- عکس؛ تصویری از فروختن خود
فصل بیست و یکم- مطبوعات؛ افشاگری حساب شده به عنوان یک شکل حکومتی
فصل بیست و دوم- اتومبیل؛ یک دوست مکانیکی
فصل بیست و سوم- تبلیغات؛ چگونه به چشم و همچشمی با همسایه بپردازیم؟
فصل بیست و چهارم- بازی‌ها؛ امتدادهای انسانی
فصل بیست و پنجم- تلگراف؛ هورمونی اجتماعی
فصل بیست و ششم- ماشین تحریر؛ عصر خواستن برای انجام دادن
فصل بیست و هفتم- تلفن؛ شیپور یا زنگوله‌ای نمادین
فصل بیست و هشتم- گرامافون؛ اسباب‌بازی‌ای که نفس آمریکایی‌ها را گرفت
فصل بیست و نهم- سینما؛ جهانی پیچیده در حلقه
فصل سی‌ام- رادیو؛ طبق رقص قبایل
فصل سی و یکم- تلویزیون؛ غول خجالتی
فصل سی و دوم- تسلیحات؛ نبرد شمایل‌ها
فصل سی و سوم- خودکاری؛ مکتبی همیشه پابرجا
قبلا در این وبلاگ، یک بند خواندنی از این کتاب را در بخش «نقل قول» گنجانده بودم که توصیه می‌کنم با خواندن آن به خواندن کامل کتاب علاقه‌مند شوید. عنوان این بند در زیر آمده است که می‌توانید برای خواندن آن روی آن کلیک کنید:
- جنگ شمایل‌ها
نسخه انگلیسی کتاب را می‌توانید با قیمت 21 دلار از اینجا خریداری نمایید. همچنین نسخه فارسی کتاب را می‌توانید با قیمت 18000 تومان از اینجا خریداری نمایید. نسخه الکترونیکی کتاب نیز به صورت رایگان از اینجا قابل دریافت است. نظرات کاربران گودریدز در مورد این کتاب را هم می‌توانید در اینجا بخوانید.
زمانی که روس‌ها در تاریخ شانزدهم ژوئن 1963 «والنتیناتروشکووا» زن جوانی را که از هر گونه اطلاعات مربوط به خلبانی بری بود، به عنوان اولین زن فضانورد در مدار زمین قرار دادند، مطبوعات و سایر رسانه‌ها به گونه‌ای عکس‌العمل نشان دادند که گویی این پرواز خدشه‌ای بر تصویر فضانوردان مرد بویژه آمریکایی‌ها وارد کرده است. روس‌ها با این حرکت به شدت از ارج و قرب فضانوردان آمریکایی کاستند و نشان دادند که فضانوردی هیچ ربطی به هوانوردی ندارد و نیازی نیست که یک فضانورد، قبلا پروانه خلبانی اخذ کرده باشد.
به طنز می‌توان گفت در چنین وضعیتی، تنها راه چاره‌ای که برای غربی‌ها باقی می‌ماند و با علم به اینکه اصولا فرهنگ آنها اجازه نمی‌داد که زنی بر مدار کره زمین قرار بگیرد، این بود که گروهی کودک فضانورد را آموزش دهند تا از اطریق آنها فضانوردی را به عنوان یک بازی کودکانه جلوه دهند.
پرواز اولین «اسپوتینک» یعنی ماهواره اتحاد شوروی در واقع جز به سخره گرفتن روانی جهان سرمایه‌داری چیز دیگری نبود، آن هم به کمک یک تصویر یا شمایل تکنولوژیکی که راه مقابله با آن جز همان به فضا فرستادن کودکان، چیز دیگری نبود. وجود اولین زن فضانورد بوضوح به حرکتی عاطفی اشاره داشت و از نظر احساسی شدیدا بر غربی‌ها تأثیر گذاشت. لذا می‌توان جنگ آیکون‌ها یا شمایل‌ها که طی آن سعی می‌شود موجودیت جمعی رقبا به زیر سؤال برده شود، از مدت‌ها پیش آغاز شده است و جوهر و عکس به جای نیروهای رزمنده و ماشین‌های جنگی قد برافراشته‌اند و قلم روز به روز برنده‌تر از شمشیر می‌شود.
برای درک رسانه‌ها، صفحه 399
نویسنده: مارشال مک لوهان